O‘zbekiston respublikasi oliy va

Takrorlash uchun savolar: 
 
1. Achitilgan sut mahsulotlarining parxezlik xususiyatlari nimada? 
2.  Achitilgan  sut  mahsulotlarining  sifatiga  xom  ashyoning  ta’sirini 
tushuntirib bering. 
3.  Achitilgan  sut  sifatini  baholashda  qo‘llaniladigan  asosiy  fizik-kimyoviy 
ko‘rsatkichlariga nimalar kiradi? 
4. Achitilgan sut mahsulotlarining ta’mi va hidida uchraydigan nuqsonlarni 
tushuntirib bering. 
 
Qaymoq, achitilgan qaymoq va tvoroglarning  
sifat ekspertizasi 
 
Qaymoq.  Qaymoq  sutni  separatsiyalardan  o‘tkazish  yo‘li  bilan  olinadi. 
Separatsiya  qilinganda  sutning  tarkibiy  qismi  markazdan  qochma  kuch  ta’sirida 
ikki  qismga,  ya’ni  yog‘li  va  yog‘sizlantirilgan  qismlarga  ajraladi.  SHu  yo‘sinda 
sutdagi  yog‘  va  yog‘sizlantirilgan  qismlarning  zichligi  bir-biridan  katta  farq 
qilishidan foydalanib sutdagi yog‘li qism ajratiladi. 
To‘g‘ridan to‘g‘ri iste’mol qilish uchun 8, 10, 20 va 35% li yog‘lilikka ega 
bo‘lgan pasterizatsiya qilingan qaymoqlar ishlab chiqariladi. Bu xil qaymoqlar oq, 
oq-qo‘ng‘iroq  tusli,  shirin,  pasterizatsiya  hidi  va  ta’mi  sezilib  turadigan,  bir  xil 
konsistensiyali bo‘ladi. Qaymoqlarning nordonligi ularning yog‘liligiga qarab har 
xil bo‘lishi mumkin. Masalan, 8% va 10% yog‘lilikdagi qaymoqlarning nordonligi 
19
0 
T,  20  va  35%  yog‘lilikdagi  qaymoqlarning  nordonligi  esa  17
0
  T  qilib 
belgilangan. 
Qaymoqlarni  pasterizatsiyalash  jarayoni  ham  sutlarni  pasterizatsiyalashdan 
deyarli farq qilmaydi. Qaymoqlarni pasterizatsiya qilish harorati yog‘liligiga qarab 
birmuncha  farq  qiladi.  Masalan,  8  va  10%  yog‘lilikdagi  qaymoqlar  78-80
0 
S  da 
pasterizatsiya  qilinsa,  20  va  35%  yog‘lilikdagi  qaymoqlar  esa  85-87
0
  S  da 
pasterizatsiya  qilinadi.  Bunda  ikki  xil  holatda  ham  pasterizatsiya  muddati  15-30 
daqiqani tashkil etadi. 
SHuningdek,  qaymoqlar  sterilizatsiya  qilingan  holda  ham  sotuvga 
chiqariladi. Sterilizatsiya qilingan sutlar oq-qo‘ng‘ir rangli, bir xil konsistensiyali, 
o‘ziga xos toza hid va ta’m ega bo‘lishi kerak.