O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta

Takrorlash uchun savollar

1. 
   Mehnat va kasbiy tayyorgarlik g'oyalarini rivojlanishini tushuntirib bering?
   
2. 
   Mutaxassis kadrlarga qo'yilgan talablarga nimalar kiradi?
   
3. 
   Kasbiy ta'limni tashkil etishda rossiyalik pedagoglardan kimlarning xizmatlari aytib bera olasiz?
   
4. 
   Horijiy mamlakatlarda kasbiy ta'limni rivojlanishini qaysi mamlakatlar misolida aytib bera olasiz?
   
5. 
   Kadrlar tayyorlashdagi kasbiy malakaviy o'zgarishlarni aytib bering?
   

5. Mavzu: O'zbekiston Respublikasi kasb hunar ta'limining metodologik va me'yoriy asoslari

Reja:

1. 
   O'zbekiston Respublikasining ―Ta'lim to'g'risida‖gi qonuniy va ―Kadrlar tayyorlash milliy dasturi‖.
   
2. 
   Kadrlar tayyorlash milliy modeli.
   
3. 
   Ta'lim mazmuni O'MKHT davlat ta'lim standartlarining funksiyalari. 4.Kasblar tasniflagichi.
   

Adabiyotlar: 4, 6, 8

Tayanch iboralar: milliy modeli, isloh, metodik, insonparvar, demokratik, tasniflagich, funksiya, standart, intellektual.

1. O'zbekiston Respublikasining “Ta'lim to'g'risida” gi qonuniy va “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”.

Respublikamiz prezidenti I. A.Karimov ta‗kidlab o‘tganlaridek «Zamon talablariga mos mutaxassis tayyorlamoqchi ekanmiz, birinchi navbatda o‘quv yurtlarining shakli, qiyofasi va tarkibi, moddiy bazasi ham zamonaviy» bo‘lishi kerak» . Bu borada 1997 yil 29 avgustda tarixiy hujjat Respublikamizda «Ta‗lim to‘g‘risida»gi qonun va «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi» qabul qilindiki, ular mamlakatimizda uzluksiz ta‗lim tizimini isloh qilishning tashkiliy, ilmiy va metodik asosi bo‘lib, ta‗lim O‘zbekiston Respublikasi ijtimoiy taraqqiyoti soxasida ustivor deb e‗lon qilinadi. Ta‗lim soxasidagi davlat siyosatining asosiy printsiplari quyidagilardan iborat.

• 
  ta‗lim va tarbiyaning insonparvar, demokratik xarakterda ekanligi;
  
• 
  ta‗limning uzviyligi va izchilligi;
  
• 
  umumiy o‘rta, shuningdek o‘rta maxsus, kasb-hunar ta‗limining majburiyligi;
  
• 
  o‘tra maxsus, kasb xunar ta‗limining yo‘nalishini akademik litseyda yoki kasb-xunar kollejida o‘qitishni tanlashning ixtiyoriyligi;
  
• 
  ta‗lim tizimining dunyoviy xarakterda ekanligi;
  

ochiqligi;

• 
  Davlat ta‗lim standartlari doirasida ta‗lim olishning hamma uchun
  

• 
  ta‗lim standartlarini tanlashga yagona va tabaqalashtirilgan yondashuv,
  

bilimli bo‘lishni va iste‗dodni rag‘batlantirish;

• 
  ta‗lim tizimida davlat va jamoat boshqaruvini uyg‘unlashtirish
  

ko‘rsatilgan;
Bilim olish huquqi Respudlikamizda jinsi, tili, yoshi, irqiy, milliy mansubligi, e‗tiqodi, dinga munosabati, ijtimoiy mavqei, turar joyi, respublikamiz xududida xammaga bilim olishda teng huquqlilik kafolatlangandir.
«Kadrlar tayyorlash milliy dasturi», «Ta‗lim to‘g‘risida»gi qonuninig qoidalariga muvofiq holda tayyorlangan bo‘lib, milliy tajribaning tahlili va ta‗lim tizimidagi jahon miqyosidagi yutuqlar asosida tayyorlangan hamda yuksak umumiy va kasb-hunar madaniyatiga ijodiy va ijtimoiy faollikka ijtimoiy – siyosiy xayotda mustaqil ravishda mo‘ljalni to‘g‘ri ola bilish mahoratiga ega bo‘lgan, istiqbol vazifalarini ilgari surish va xal etishga qodir kadrlarning yangi avlodini shakllantirishga yo‘naltirilgandir.
Ta'limning asosiy mazmunini uning vazifalarida oydinlashtiriladi. Asosiy vazifalarga aqliy tarbiya bilan bog'liq bo'lgan vazifalar kiradi. Bu vazifalar ichida ilmiy va texnikaviy bilimlar hamda ular bilan bog'liq bo'lgan malaka va ko'nikmalar bilan qurollashtirish alohida ahamiyatga ega. Bunda ajdodlarimiz tomonidan qoldirilgan tarixiy va madaniy qadriyatlar hamda ular hayotining ma'nosi, jamiyatda insonning tutgan o'rni, ta'lim – tarbiyasi, odob – axloqi haqida hikmatli fikrlar borki, ular bugungi ta'lim taraqqiyoti uchun ham milliy maktab yaratishdagi yoshlarimizda insonparvarlik, poklik, iymon – e'tiqod, muruvvat, vatanparvarlik, mehnatsevarlik millatlararo do'stlik munosabatlari, qahramonlik, qadrlik singari tuyg'ularni tarbiyalashda o'ta muhimdir.
Shu bilan birga ta'lim – tarbiya muassasalari uchun alohida vazifalar qo'yilgan bo'lib, ularning mazmuni ham ―Ta'lim to'g'risida‖gi qonun bilan mushtarakdir.
Ta'lim muassasalarida beriladigan ma'lumot mazmuni tarixiy xususiyatga ega. Kishilik jamiyati taraqqiyotining barcha bosqislarida yosh avlodga beriladigan ma'lumot mazmuni, uning hajmi, muayyan ijtimoiy tizimning iqtisodiy talabi va ehtiyoji, fan – texnika taraqqiyoti darajasi, madaniyati holati bilan belgilanib kelingan. Fan – texnika va texnologiya taraqqiyoti yuqori darajada bo'lgan bugungi kunda ta'lim muassasalarida beriladigan ma'lumotmazmuni ta'lim oluvchilarga ilmiy bilimlar berish, ularning faol ijtimoiy faoliyati tashkil etishlari yo'lida ko'nikma va malakalarini shakllantirishni ifodalaydi. Mustaqil O'zbekiston Respublikasi ta'lim muassasalarida tashkil etiladigan ta'limning mazmuni, avvalo, barkamol va malakaviy mutaxassisni tayyorlash jarayoni mazmuni bilan belgilanadi.