O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogik universiteti jahon sivilizatsiya tarixi (Metodik qo’llanma) (To’ldirilgan 2-nashr) история мировой цивилизации

I o'tish davri 
(er. 
aw . XXII asr boshlari-XXI asming oxiri) boshlanadi. Davlatning zaiflashuvi 
Yaqin sharq va shimoliy Afrikada 
keskin tabiiy o'zgarishlar - quruq iqlimni 
bostirib kirishi bilan tezlashib ketdi. Nil daryosining suvi pasaydi, bu hosilni 
kamayishi, ochlik va oxir-oqibatda ijtimoiy norozilikni kuchayib mamlakatni 
yemirilishiga olib keldi.
Er. aw . XXII asr boshlarida bir vaqtning o’zida Yuqori Misming 
Gerakleopol 
markazi bo'lgan 
VIII sulola
bilan birga Nil vodiysinig o'rta qismida 
yangi IX sulola hukmronlik qila boshladi. Er. aw . XXII asrda gerakleopol 
podsholari butun Misr ustidan o'z nazoratlarini o'matdilar shu bilan birga bir necha 
nomlar o'zlarining asosiy ittifoqchisi 
Siut shahri, Germopolning va Fivaning
~
129
-

---

avtonomiyasini 
yo'qota olmadiiar. Shu asming oxirida 
Fiva 
nomining hokimlari 
mamlakatni janubini o'z hokimiyatlari ostida birlashtirib, podsho unvonini (XI 
sulola) oldilar va shimol podsholarining jiddiy raqibiga aylandilar. Ulardan biri 
Xeti
III (er. 
aw. 
XXI asr o'rtalari) 
Fiva 
bilan hal qiluvchi to'qnashuvdan xavfsiraydi va 
o'z o'g'li Merikaraga nasihatnomasida u bilan yaxshi munosabatlami o'matishni 
maslahat beradi. Er. aw . 2020-yil atrofida Mentuxotep II shimolni istilo qilib butun 
mamlakatni birlashtirdi. Shu bilan 
O'rta podsholik davri boshlandi.
Qayta birlashgan Misr davlatini boshqargan XI sulola fir'avnlari davrida keng 
qamrovli qurilish ishlari, faol tashqi siyosat (Osiyoda urushlar, uzoq Puntga 
ekspeditsiyalar) qayta boshlandi. Ammo mamlakat ichida o'zaro urushlar hali 
saqlanib qoladi. Haqiqiy mustahkam davlatni yangi XII sulola barpo qildi. XII 
sulolani asoschisi Amenemxet I (er. aw . 1976 - 1947yillar) fir'avn bo'lganiga qadar 
XI sulolaning oliy amaldori edi.
Markaziy hokimiyat kuchayib, umummisr sun'iy sug’orish tizimi qayta 
tiklandi.