O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogik universiteti jahon sivilizatsiya tarixi (Metodik qo’llanma) (To’ldirilgan 2-nashr) история мировой цивилизации

Ashshurballit I 
mamlakatni Sharqiy viloyatlarini anneksiya qildi. Shu vaqtdan 
Mitanni shimoliy Mesopotamiyadagi kichik bir davlatshaga aylanib qoldi. Uni 
ustidan nazorat qilish uchun osur va xettlar o’zaro kurash olib bordilar. Qachonlardir 
qudratli davlat sifatida Mitanni Er. aw . 1260-yilda Ossuriya podshosi 
Salntanasar I
tomonidan tugatildi.
Fransuz arxeologi 
V. Andre 
1803-1914 yillarda Osuriyaning 
qadimiy 
poytaxti Nineviyada podsho 
Ashshurbanipalning 
saroylari, ibodatxonalar 
qoldiqlarini, jumladan oliy xudo Ashshur ibodatxonasi, podsho qabrlari turar joy 
binolari va ko’chalarini qazib ochdi. 
XX asming 
50-60 yillarida arxeologlar 
Nineviya shahri xarobalaridan saroy, xo’jalik inshootlari, ko’pgina hujjatlarini 
topdilar. 
Osuriyashunoslikning yuz yillik tarixi davomida siyosiy tarix va davlat 
qurilishi muammolari o’rganildi.
Bu yo'nalishda Sharq davlatchiligini ideallashtirish, uning mavjudligi, statik 
holati va abadiyligi tasawur qilinadi. Urushlaming sabablari, u yoki bu xalqning 
xarakteri va temperamenti, tor siyosiy motivlar bilan izohlanadi. Qadimgi
-
159
-

---

Mesopotamiya madaniyati ham o’rganildi. Madaniyatning yo'nalishlari, kelib 
chiqishi, mifotogiya, adabiy yodgorliklar, san'atning xarakterli xususiyatlari, ilmiy 
bilimlar to’g'risidagi qator tadqiqotlar mavjud. Tadqiqotlarda ikki daryo oralig'i 
jamiyatlari ijtimoiy-iqtsodiy munosabatlariga e’tibor berilmadi.
Tarix falsafasida XIX asr oxiri XX asr boshlaridagi 
Edvard Meyeming silk
nazariyasi 
yetakchi o’rin egalladi. 
Edvard Meyer 
xar qanday sivilizasiya feodal 
tuzumdan boshlanadi, kapitalizm darajasiga yetib keyin ichki qarama-qarshiliklar 
tufayli halokatga uchraydi, shundan so’ng, sikl yana qaytariladi degan g'oyani ilgari 
suradi. Edvard Meyer. Shu sababli XX asr boshlarida taniqli nemis osurshunoslari