O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogik universiteti jahon sivilizatsiya tarixi (Metodik qo’llanma) (To’ldirilgan 2-nashr) история мировой цивилизации

Tir, Sid on, Arvad, Bibl,
Damashq va Karxemish 
kabi shaharlar mavjud edi.
Osuriya jamiyatini 
hukmron tabaqasi 
harbiylar, davlat xizmatidagi 
zodagonlar, ibodaxona va savdo ahlidan iborat bo’lib, ular juda katta boylik va 
imtiyozlarga ega bo’lganlar va mavjud siyosiy hokimiyat bilan yaqin aloqada bo’lib, 
uni istilochilik siyosatini 
qo’llab-quwatlatlaganlar. Osuriya jamiyatining quyi 
tabaqalarini kichik ishlab chiqaruvchi yer egalari, jamoa a’zolari va hunarmandlar
-
157
-

---

tashkil etgan. Ular xazinaga 
qishloq xo’jalik mahsulotlari, chorva mollari va 
kurrmsh bilan soliq to'laganlar.
Ijtimoiy tizimning eng past tabaqasi 
ko’chib kelganlar, asirlar va qullar 
qaram. ishchilar toifasini tashkil qilganlar, Ular ko’p hollarda podsho xo’jaligida va 
ayrim hollarda ibodatxonalar, xususiy yerlarda ishlaganlar.
Osuriya davlati 
o’z tarixining 
so’nggi davrida Qadimgi Sharq 
davlatchiligining o’ziga xos shakliga ega bo’lgan. Podsho qo'lida dunyoviy, harbiy 
va diniy sohalardagi cheklanmagan hokimiyat to’planadi. “podshoga hokimiyat 
muqaddas xudolar tomonidan topshirilib, hukmdorning homiyligi ostida davlatni 
boshqaradi" degan tushuncha xalqga singdirilgan.
Davlatni boshqarishda osur hukmdorlari qo’shin va yaxshi tashkil etilgan 
boshqaruv apparatiga tayanganlar. Osuriya davlati boshqaruvida harbiy va moliya 
muassasalari 
yetakchi o’rinni egallaydi. Harbiy muassasa mamlakat ichida va 
bo’ysundirilgan hududlarda “tartib”ni saqlagan. Moliya muassasasi esa, davlat 
xazinasiga soliq va o ’lponlami o’z vaqtida to’lsh uchun javob bergan. To’lov va 
majburiyatdan faqat podshoning “himoya” yorliqlariga ega bo’lganlar ozod qilingan. 
Ayrim shaharlar 
(Bobil, Borsippa, Sippar, Nippur,