O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’lim vazirligi abdulla qodiriy nomli jizzax davlat pedagogika instituti

Elektronlar  va  b e t a - z a r r a l a r   fizik  tabiatiga  ko‘ra  bir-biridan 

farq  qilmaydi.  Beta-zarralar  atom  yadrolarining  ichida  vujudga  keladi  va 

radioaktiv  parchalanish  protsessida  otilib  chiqadi.  Ularning  massasi  elektron 

massasiga baravardir. Ular manfiy yoki musbat zaryadli bo‘lishi mumkin (musbat 

zaryadli  beta-zarralar  p o z i t o n l a r   deb  ataladi).  Beta-zarralar  turlicha  tezlik 

bilan  harakatlana  oladi.  Ildam  beta-zarralar  yorug‘lik  tezligiga  yaqin  tezlik  bilan 

harakatlanadi. 

 P r o t o n l ar  bilan  d e y t r o n l a r   –   bitta  elementlar  musbat  zaryadli 

yengil  yoki  og‘ir  vodorod  yadrolaridir.  Bu  zarralar  ba‘zi  bir  yadro  reaksiyalarida 

atom yadrolaridan otilib chiqadi yoki siklotronlarda, sinxrotsiklotronlarda va yadro 

zarralarini tezlatuvchi boshqa ustanovkalarda katta tezliklarga qadar tezlatiladi.