O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsusta’limvazirligi

Хo‘jalik operatsiyalari ta’sirida balansda sodir bo‘luvchi o‘zgarishlar vaularning buxgalteriyadagiahamiyati

Yuqoridaqaydetganimizdekbuxgalteriyabalansiharoyning1-sanasigatuziladi.Harbirxo‘jalikyurituvchisubyekto‘zfaoliyatiniamalgaoshirishjarayonidako‘plabxo‘jalikoperatsiyalarinisodiretadi.Buxo‘jalikoperatsiyalarining har biri sodir bo‘lganda balansga ta’sir qilib, balans moddalarisummalarinio‘zgartiribyuboradi,ammobalanstengligisaqlanadi.Xo‘jalikoperatsiyalaribalansgafaqatto‘rt xilyo‘l bilanta’siretadi.

1. 
   tur o‘zgarish. Shunday xo‘jalik operatsiyalari borki, ular balansning faqataktivigata’siretadi.Bundabalansningaktividabirmoddasummasiko‘payib,ikkinchi modda summasi ayni shu summaga kamayadi, lekin balansning umumiysummasi o‘zgarmaydi.
   
2. 
   turo‘zgarish.Shundayxo‘jalikoperatsiyalarisodirbo‘ladiki,ularbalansningfaqatpassivigata’sirqilib,passivdabirmoddasummasiko‘payib,ikkinchi modda summasi ayni shu summaga kamayadi. Bunda ham balansningumumiysummasio‘zgarmaydi.
   
3. 
   turo‘zgarish.Shundayxo‘jalikoperatsiyalarisodirbo‘ladiki,ularbalansningaktivigavapassivigahamta’siretib,ularsummasiniko‘paytiribyuboradi.
   
4. 
   turo‘zgarish.Shundayxo‘jalikoperatsiyalarisodirbo‘ladiki,ularbalansningaktivigahampassivigahamta’siretib,ularsummasinikamaytiribyuboradi.Balansgata’sirqiladiganbundayo‘zgarishlarnimisollardakeltiramiz.
   

Хo‘jalik faoliyatini amalga oshirishda xo‘jalik mablag‘lari tarkibi va hajmisodir bo‘layotgan operatsiyalar ta’sirida uzluksiz o‘zgarib turadi. Bu o‘zgarishlarbalansga,albatta,ta’sir etadi.
Ushbuoperatsiyalarbalansdaqandayo‘zgarishlarniyuzagakeltirishiniquyidagi misolorqaliko‘rib o‘tamiz.
Faraz qilaylik, hisobot davrining boshiga xo‘jalik yurituvchi subyekt balansiquyidagichabo‘lgan: