O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus vazirligi ’ samarqand davlat universeteti

12.1 –jadval

Lorens egri chizig’i
daromat foizi 100 e lorens egri
chizig’i

0 oilalarning ulushi

20 40 60 80 100
162
Jadval. 12.1 "oilalarning ulushi" absissada, "daromad ulushi" esa ordinatada joylashgan. Daromadning mutlaqo teng taqsimlanishining nazariy imkoniyati bisektor bilan ifodalanadi, bu yerda oilalarning 20% daromadning 20%, oilalarning 40% daromadning 40% oladi va hokazo. Daromadning haqiqiy taqsimoti a, b, c, d, e punktlari bilan ko’rsatilgan. Mutlaq tenglik chizig’i va Lorenz egri chizig’i orasidagi soyali qism daromadlar tengsizligi darajasini bildiradi: bu qism qanchalik katta bo’lsa, daromadlar tengsizligi darajasi shunchalik katta bo’ladi.
Soliqlar tushirilgandan so’ng va transfert to’lovlarini to’lashni hisobga olgan holda shaxsiy daromadlar teng taqsimlanadi (12.2-rasm).
Daromad taqsimotidagi tengsizlik darajasi Jini koeffitsienti (KJ) yordamida hisoblanadi. Jini koeffitsienti taqdim etilgan aholi daromadlarini haqiqiy taqsimlanishini ularning bir xil taqsimlanish chizig’idan chetlanish qiymatidir. Lorents egri chizig’i va mutlaq tenglik chizig’i hosil bo’lgan raqam maydonining butun uchburchak maydoniga nisbati bilan aniqlanadi:

100 e

soliqlardan keyingi Lorens egri chizig’i, shu jumladan pul o’tkazmalari

soliqlar va transfertlarni kamaytirmasdan

0

Lorensning egri chizig’i

10 20 40 60 80 100

Rasm: 12.2. Soliqlarning va transfert to’lovlarining daromadlar tengsizligiga ta'siri

163

KJ qiymati 0 dan 1 gacha o’zgarishi mumkin, chunki biz to’liq tenglikdan (0) barcha daromadlar bir kishiga tushadigan holatga o’tamiz (1). KJ ni aniqlash uchun quyidagi tenglamadan foydalaniladi:
bu yerda N - ma'lum bir x darajasiga teng yoki undan oshadigan daromad oladigan shaxslar soni; p - daromadlarning notekis taqsimoti egri chizig’i; δ - daromadlarning notekis taqsimoti egri chizig’i bo’lgan daromadlar kontsentratsiyasining ko’rsatkichi; x - daromad darajasi; Ax

• 
  bu x dan oshadigan daromad miqdori.
  

4.