Mashg’ulot mazmuni

---

Mashg’ulot mazmuni:
KIM organizmni suyuq muxitini - gomeostazni - bioximik turg’unligini asosiy 
komponentlaridan biri bo’lib xisoblanadi. KIMni vodorodli ionlar konstentrastiyasi 
bilan ifodalanadi va pH simvoli bilan ifodalanadi.
Vodorodli ionlarni va pHni konstentrastiyasi. pH simvoli bilan muxitdagi 
vodorodli ionlavrni konstentrastiyasini musbat o’nlik logarifmi belgilanadi. 
Arterial qonda normada rn-7.36dan 7.44gacha bo’ladi. Vodorodli ionlarni qondagi 
normal konstentrastiyasi 36-44nmol/l tashkil qiladi. Suvda vodorodni mustaqil 
ionlari yo’q, ular (H30)+ko’rinishida suv molekulasi bilan aloqada bo’lishi 
mumkin. Elektrometrik usul bilan ionli konstentrastiyani emas, ionli aktivlikni 
o’lchash mumkin.
«Astidemiya» va «alkalemiya» atamasi vodorodli ionlar konstentrastiyasi 
normadan oshib yoki pasayib ketgan xolatni belgilash uchun belgilanadi. Astidoz 
deb, agar uni biron bir yo’l bilan korrekstiya qilinmasa astidemiya rivojlanishi 
mumkin bo’lgan xolatni belgilaydi. Alkoloz deb esa alkalemiya xolati rivojlanishi 
mumkin bo’lgan xolatni belgilaydi. 
Metabolik yoki norespirator astidoz va alkoloz metabolik moddalar (achitki yoki 
ishqor) buzilishini ko’rsatadi. Astidoz deb plazmada kislota oshib ketishi yoki 
ishqorni tanqisligi deb belgilash mumkin, alkolozni esa kislota tanqisligi yoki 
ishqorni oshib ketishi deb. Natriy bikorbanati qonni buferli sistemasini muxim 
bo’limi bo’lib xisoblanadi. Uni laborator usul bilan aniqlash mumkin, lekin 
tekshiruv mobaynida KIMni metabolik bo’limini aniqlayotganda pCO
2
faktorini 
xam xisobga olish kerak. Organizmni buferli sistemasini boshqa ko’rsatkichi bo’lib 
standart natriy bikarbonati xisoblanadi. Ugol kislotasi organizmda vodorod ioni va 
bikarbonat ioni bilan tenglik xolatida bo’ladi. 
Boshqa buferli sistemalar. Natriy bikarbonatidan so’ng gemoglobinli bufer 
organizmning buferli sistemasida muxim o’rin tutadi. Bu restidurlangan 
gemoglobinni oksigemoglobinga nisbatan 80 marta ko’p ishqorli xususiyatlarga 
ega bo’lganligi bilan bog’liq. Oqsilli buferli sistemada oqsillar kislota muxitida 
asos sifatida, ishqorli muxitda kislotalar sifatida ta’sir qiladi.