O’zbеkiston Rеspublikasi Oliy va o`rta maxsus

Mv_r + mv₁ = 0.
Bundan Mv_r = -mv_{ yoki raketa tezligining moduli uchun |v_r|=m\M v₁
ifodani hosil qilamiz.
Yopiq sistemada jismlarning bir qismi tezlik bilan ajralganda ikkinchi qismiga qarama-qarshi yo'nalishda tezlik berilishiga asoslangan harakatga reaktiv harakat deyiladi.
Energiya, ish va quvvat
Mazmuni: energiya; mexanik ish; quvvat; ish va quvvat birliklari.
Energiya. Energiya — turn'shakldagi harakatlar va o'zaro ta'sirlaraing universal o'lchovidir (u yunoncha energeia — ta'sir so'zidan olingan). Materiya harakatining shakliga qarab, energiya ham turlicha bo'ladi. Masalan, mexanik, issiqlik, elektromagnit, yadro energiyalari va hokazolar. O'zaro ta'sir natijasida bir turdagi energiya boshqasiga aylanadi. Lekin bu jarayonlarning barchasida, birinchi jismdan ik-kinchisiga berilgan energiya (qanday shaklda bo'lishidan qat'iy nazar) ikkinchi jism birinchisidan olgan energiyaga teng bo'ladi.
Nyutonning ikkinchi qonunidan ma'lumki, jismning mexanik harakatini o'zgartirish uchun unga boshqa jismlar tomonidan ta'sir bo'lmog'i kerak. Boshqacha aytganda, bu jismlar o'rtasida energiyalar almashuvi ro'y beradi. Mexanikada ana shunday ener- giya almashuvini tavsiflash uchun me­xanik ish tushunchasi kiritilgan va u fizikada A harfi bilan belgilanadi.
Mexanik ish. Mexanik ish deb, kuchning shu kuch ta'sirida ro'y bergan ko'chishga skalar ko'paytmasiga teng bo'lgan kattalikka ayti­ladi, ya'ni
A=(F∙s)=F·s·cosa
bu yerda α— kuch F va ko'chish s orasidagi burchak.
Agar cos α =F_s\F; F_s= F ∙ cos α ekanligini e'tiborga olsak,
F quyidagi ko'rinishni oladi: A = F·s∙cosa=F_s ∙s
bu yerda F_s — kuchning ko'chish yo'nalishiga proyeksiyasi.
Quyidagicha xulosa chiqarish mumkin: agar α<π\2 bo'lsa, 0π\2 - bo'lsa, -lΑ=π\2 da cosα = 0 — kuchning ishi nolga teng, kuch ko'chish
yo'nalishiga tik yo'nalgan.