O’zbеkiston Rеspublikasi Oliy va o`rta maxsus

Yopiq sistema uchun impulsning saqlanish qonuni. Buning uchun yopiq sistemaga kiruvchi har bir moddiy nuqtaning impulsini yozib qoyaylik. Moddiy nuqtaning impulsi
P = mv
ko'rinishdagi vektor kattalik bilan aniqlanishi bizga ma'lum. Yopiq sistemaning to'la impulsi P sistemaga kiruvchi har bir moddiy nuqta impulslarining m₁v₁, m₂v₂,..., m_nv_n geometric yig'indisidan iborat bo'ladi, ya'ni
n
P = m_xv_x + m₂v₂ + ••• + m_nv_n = ∑ m_iv_i
i=1
Yopiq sistema uchun
n
P =∑ m_iv_I
i=1

Bu ifoda impulsning saqlanish qonunini ifodalaydi. Yopiq sistemaning impulsi saqlanadi, ya 'ni vaqt о 'tishi bilan о 'zgarmaydi.

Impulsning saqlanish qonuni tabiatning asosiy qonunlaridan biri bo'lib, u nafaqat klassik mexanikada, balki fizikaning barcha bolimlarida ham to'la bajariladi. Hozirgacha tabiatda impulsning saqlanish qonuni bajarilmagan jarayon kuzatilmagan.
Reaktiv harakat. Impulsning saqlanish qonuni ko'plab texnik masalalarni yechishga imkon beradi. Bunga eng yaxshi misol reaktiv harakatdir. M_r massali raketa uchish maydonchasiga keltirib qo'yilgan. Raketa tinch holatda, ya'ni v_x = 0. Demak, impulsi ham nolga teng. Endi yonish bo'lmasidagi yonilg'i yoqiladi. Yonish bo'lmasida yuqori bosimgacha qizigan gaz oqimi ra­keta soplosidan D, tezlik bilan otilib chiqadi. Natijada raketa v_r tezlik bilan harakatlana boshlaydi. Raketa soplosidan otilib chiqadigan gaz massasi m raketa massasi Mdan juda kichik (m « M), harakat boshlangandan keyin ham raketaning massasi o'zgarmay qolaveradi, deb hisoblaylik .
Endi raketa — gaz — yonilg'i yopiq sistemasi uchun impulsning saqlanish qonunini yozamiz va bunda, yonish bo'lmasidagi yonilg'i yonguncha sistema impulsi nolga tengligini e'tiborga olamiz.