O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi Z. M. Bobur nomidagi Andijon Davlat universiteti z z o

 
41 
ammo eritrotsit uzok vaqt yashaydi va unchalik ko’p oqsil sarf bo’lmaydigan 
funksiyasini bajaradi.
Yadrosini olib tashlangan dengiz kiprisi tuxumi ovogonez vaqtida tuplangan RNK 
hisobiga yashashni davom ettiradi va bo’linishi ham mumkin.
Yadro RNK sintezini murakkab koordinatsiyasi va regulyatsiyasini amalga 
oshiradi. Хamma uch xil RNK DNK dan hosil bo’ladi. Тurli metodlar bilan 
(radiografiya) aniqlanishicha RNK sintezi yadroda-xromatin va yadrochada boshlanadi 
va sintezlanib bo’lgan RNK esa sitoplazmaga o’tadi. 
Shunday qilib, yadro sitoplazmada bo’ladigan oqsilni sintezini dasturini tuzadi. 
Ammo yadro o’zi ham sitoplazmaning ta’siriga uchraydi, yadroni normal ishlashi uchun 
zarur bo’lgan, sitoplazmada sintezlangan fermentlar yadrochaga o’tadi. Masalan, 
sitoplazmada DNK - polimeraza fermenti sintezlanadi, usiz DNK molekulasi 
avtoreproduksiyasi bo’lmaydi.
Shuning uchun, yadro va sitoplazmaning o’zaro ta’siri to’g’risida gapirish lozim. 
Bunda kiz hujayralarga beriluvchi irsiy informatsiyani o’zida tutuvchi yadro ustunlik 
rolini o’ynaydi. 
Olimlar mikroxirurgiya metodi yordamida shoxlangan va dumalok amyobalarning 
yadrolarini almashtirdilar. Bunda yadroning ta’sirida amyobalarning tanasi shakli 
o’zgaradi. Agar oddiy amyobani yadrosini olib. shoxlangan amyobaga, shoxlangannikini 
oddiy amyobaga ko’chirilsa u holda usha yadroni ta’sirida oddiy amyoba shoxlangan 
amyobani shakliga kiradi va aksincha. Demak, yadro irsiy belgilarni tashuvchi 
mexanizm bo’lib xizmat kilar ekan.
Buni tut ipak kurtini chatishtirish ustidagi tajribalar ham tasdiqlaydi. Bunda faqat 
otalik yoki onalik jinsiy hujayralardan avlodlar olindi. Bunda otalikni sitoplazmasi 
saqlanadi. Lekin avlodda belgi, masalan, rang yadro tomonidan olib kiriladigan belgiga 
xos bo’ladi.