O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi Z. M. Bobur nomidagi Andijon Davlat universiteti z z o

O’simlik hujayralarining qobiqlarining o’ziga xos tuzilishi 
O’simlik hujayralari, hayvon hujayralaridan farq qilib, tashqi sitoplazmatik 
membranaga kalin po’st ko’shilgan bo’ladi, u membrana usti kurilmasi bo’lib 
hisoblanadi. 2 ta ko’shni hujayralar qobiqlari orasida hujayraaro modda bo’lib, 
qobiqlarni maxkam birlashtiradi.
O’simlik hujayrasi qobiqlarining muhim belgilaridan biri ularda yorituvchi 
mikroskoplarda yaxshi ko’rinadigan katta teshiklar-poralarni bo’lishidir.2 ta ko’shni 
hujayralar poralari kat’iy bir-biri ruparasiga joylashadi, ular yordamida ko’shni 
hujayralar sitoplazmasi o’rtasida kontakt amalga oshadi. 
Ko’pchilik avtotrof o’simlik hujayralarining qobiqlari tarkibiga sellyuloza, 
gemitsellyuloza va pektin, zamburug’larda esa-xitin kiradi.
Elektron mikroskopni tekshirishlarni ko’rsatishicha o’simlik hujayrasi qobiqlari 
poralarida ko’pgina uzun, nozik fibrillar bo’ladi. Har bir fibrillni diametri 250-300 A. 
Fibrillar hujayralarni uzun o’qiga paralel holda yoki spiral holda joylashadi. Poralar bor 
joyda ular g’ovak kigizga o’hshash narsano xosil qiladi. Bularni plaz madesma kanallari 
deb ham ataladi. O’simlik qobiqlari ham birinchi navbatda maxaniq funksiyani bajaradi. 
Хuddi skelet kabi o’simlikni mustahkam tayanchi bo’ladi. Suvni ko’p porlanishidan va 
infeksiyani kirishidan saqlaydi.
Fagotsitoz 
Fagotsitoz 
protsessi 
sitoplazmatik 
membrananing 
aktiv 
faoliyati 
va 
harakatlanuvchanligi bilan bog’lik. 

---