O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi Z. M. Bobur nomidagi Andijon Davlat universiteti z z o

 
63 
qarshisida – U RNK, SDNK qarshisida –A RNK turadi. Natijada hosil buluvchi RNK 
zanjiri uz nukleotidlarining tarkibi va ketma-ket joylashish tartibi jihatidan DNK 
zanjirlaridan biridagi nukleotidlarning tarkibidan va ketma-ket joylashish tartibidan 
ko’chirib olingan aniq nusxa hisoblanadi. Informatsion RNK molekulalari oqsil 
sintezlanadigan joyga, ya’ni ribosomalarga boradi.
Oqsilning tuzilish materiali, ya’ni aminokislotalar ham sitoplazmadan usha joyga 
boradi. Ovkat oqsillarining parchalanishi natijasida hosil bo’ladigan aminokislotalar 
hujayralar sitoplazmasida doim mavjud. 
Aminokislotalar 
ribosomaga 
mustaqil 
ravishda 
bormay, 
ribosomalarga 
aminokislotalarni tashib borishga moslashgan maxsus RNK molekulalari ishtirokida 
boradi. Bular transport RNK (t-RNK) deb ataladi. Bu RNK molekulasining bir uchida 
aminokislotani osongina va maxkam biriktira oladigan struktura bor. Тransport RNK 
ning ikkinchi uchida shu aminokislotaga kodi mos keladigan nukleotidlar tripleti bor. 
Masalan, lizin aminokislotasi t-RNK molekulasining bir uchida lizin “qo’nadigan 
maydoncha”, ikkinchi uchida esa nukleotidlar tripleti: U-U-U bor. Hozirgi vaqtda 
kamida 20 ta har xil aminokislotalar va shunga yarasha kamida 20 turli t-RNK
mavjudligi ravshan. Demak, har bir aminokislotani tashiydigan o’ziga xos transport 
RNK bor. RNK timinli nukleotid (Т) urniga uratsilli nukleotid (U) borligini eslatib 
utaylik.