O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi Z. M. Bobur nomidagi Andijon Davlat universiteti z z o

 
21 
turadi. Hujayrani desmosoma bor joyi bilan bir-biriga mustaxkamroq birlashadi. Bu 
xodisani mexanizmi hali yaxshi tekshirilmagan. 
Membranali strukturalarning birlashish harakteri. 
Sementlovchi modda hujayralarni bir-biriga mustaxkam biriktirishshiga qaramay, u 
elastik xususiyatga ega. Hujayralarni bir-birlari bilan bog’lash bilan birga u ularni 
qandaydir harakatlanishini, qaytadan gruppalanishini ta’minlaydi. Odam va hayvonlarda 
doimo kon elementlari yangilanib turadi. Kon hosil qiluvchi (ilik, kora jigar va limfatik 
tugunlar) to’qimalarda retikulyar hujayralarning bir qismi ajralib chiqadi va konning 
shaklli elementlarini hosil qiladigan hujayralariga aylanadi, ular rivojlanib konga kiradi. 
Хuddi shu kabi spermatozoid va tuxum hujayralar ham yetilganda jinsiy bezlar 
to’qimalaridan ajraladi. hujayralararo bog’lanishni bu dinamikligi hamma ko’p hujayrali 
organizmlar uchun xos bo’lib hujayralar kontaktini muhim xususiyatlaridan biridir. 
Hujayraviy bog’lanishlarni o’ziga xosligi va uni hosil qiluvchi faktorlar hujayralarni bir-
biridan ajratish yo’li bilan o’rganiladi. Masalan, Moskona sut emizuvchilar buyragi 
to’qimalarining hujayralarini va fibroblastlarini o’rgandi. Тripsin yordamida hujayralarni 
bir-biridan ajratdi (to’qimalar kulturasida) va ayrim-ayrim hujayralar suspenziyasini oldi, 
so’ng har ikkala xil hujayralarni aralashtirib yubordi va maxsus muxitda ustirdi. Bir 
necha soatdan keyin hujayralar uz tiplari- xillari bilangina birikkanini aniqladi. Bu 
ko’pchilik bulo’tlarda va boshqa hayvonlarda ham qilingan.