O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi z. M. Mukimov

 
 
7-sxema. Donni texnologik xususiyatlarini boshqarish omillari. 
 
Ko‘p  parametrlilik  shu  bilan  asoslanadiki,  jarayonlar  murakkab 
tashkillashtirilgan ko‘proq ierarxik strukturaga ega. Har bir operatsiya 
boshqaruv  parametrlari  yig‘indisi  bilan  aniqlanadi,  shu    bilan    birga  
ko‘p omillilik shu  bilan asoslanadiki, donning tashqi sharoitni kuchli 
ta’siri,  uning  xususiyat  ko‘rsatkichlaridagi  yuqori  o‘zgaruvchanlik  va 
boshqa qator omillar, ular orasida subektivlari ham bor. 
Shu  tarzda  texnologik  parametirlarni    optimal  barqarorlashtirish 
boshqaruv  vazifasini  ifodalaydi.  Optimallashtirish  darajasi  samara-
dorlikning  tanlangan  mezonlari  asosida  baholanadi.    Jarayonlarning 
barqaror  borishini  baholash  uchun  parametrlarning  optimal  darajada 
saqlanishini kuzatish zarur. 
Parametrlarni  uzluksiz  ro‘yxatga  olish  bilan  va  boshqaruv 
obeyktiga ta’sir ko‘rsatish uchun teskari bog‘lanish bilan nazorat qilish 
tizimlarning eng yaxshi variantidir. Bu holatda ko‘p miqdorli tashqi va 
ichki  omillar  ta’siri  bilan  bog‘liq  bo‘lgan  texnologik  parametrlarning 
tabiiy  o‘zgarishini  minimum  darajaga    yetkazish  mumkin.  Avtomat-
lashtirilgan boshqaruv tizimini (ABT) o‘zaro bog‘liq operatsiyalarning 
barcha guruhlarida qo‘llash buning muhim sharti hisoblanadi. Alohida 
jarayonlarda ABT kutilgan samara bermaydi, chunki ba’zi operatsiyalar 
qo‘lda boshqariladi.  
 

---

128