O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi z. M. Mukimov

Elovchi uskunalarda aralashmadagi oqlangan va oqlanmagan 
 
yormalarni ajratish usullari 
 
Ajratish 
Foydalaniladigan uskunalar 
Don turlari 
o‘lchamiga 
elovchi uskunalar (rassevlar, 
yorma saralovchi) 
grechixa 
uzunligiga 
trierlar 
suli, sholi 
barcha belgilariga 
yorma ajratuvchi uskunalar 
(paddi-mashina, BKO rusumli 
yorma ajratuvchi uskuna) 
suli, sholi, tariq 
 
Paddimashinadan sholi va suli donlaridan yormalar ishlab chiqa-
riladigan  korxonalarda  foydalaniladi.  Uning  asosiy  qismlari  staninani 
harakatga keltiruvchi mexanizmi 2 bilan, aralashmani qabul qiluvchi va 
chiqaruvchi  moslamali  korpus  4  dan  iborat.  Metall  korpusda  ikkita, 
uchta yarusli saralovchi stol tarnov (jolob)lar mavjud. Korpusni to‘rtta 
silkinib turuvchi tayanch prujina ushlab turadi. Qabul qiluvchi moslama 
5  –  tarnov  shaklida  bo‘lib,  saralovchi  stolni  bo‘yiga  ikkiga  bo‘ladi. 
Birinchi  bo‘limning  nishab  yuzasiga  tushgan  aralashma  uzunasiga  bir 
tekisda  taqsimlanadi.  Ikkala  bo‘lim  orasida  uzunasiga  joylashgan 
to‘siqdagi zulfin pona yordamida tartibga solib turiladi. Yormalar ishchi 
kanalda  o‘rnatilgan  shiber  novi  vositasida  ajratiladi.  Uskuna  elektr 
motor 6 yordamida harakatga keltiriladi. Krivoship-shatunli mexanizm 
korpusni yo‘nalishi bo‘yicha qayta harakatga keltirib turadi. 
Korpusni ko‘ndalang nishabga keltirish uchun moslovchi shturval 
mexanizmi  3  o‘rnatilgan.  Saralovchi  stolning  ko‘ndalang  o‘qiga 
nisbatan  perpendikular  holda  siniq  chiziq  shaklidagi  akslantiruvchi 
to‘siqlar  o‘rnatilgan.  To‘siqlar  ishchi  kanalni  tashkil  qiladi.  Uning 
tebranishi natijasida oqlanmagan don yuqori qatlamga chiqib, oqlangan 
don esa pastki qatlamda bo‘ladi va uning harakati qiyinlashadi. 
 

---

279