O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi z. M. Mukimov

 
 
81-rasm. Magnit separatori. 
 
 
 
 
 
 
Doimiy magnit 
Don  
Elektromagnit 
 
Magnit  uskunalarini texnologik xarakteristikalari 
Don  

---

170 
 
Fotoelektronik usulda donlarni  saralash 
 
82-rasm. Fotoelektron  separatori. 
 
Ajratish  degani  bir  elementni  boshqasidan  ajratish  yoki  uni 
mashina  yordamida  umumiy  tarkibdan  texnologik  jarayonda    ajratish   
shunga ko‘ra, rang saralashni ajratish prinsipi yorug‘lik yordamida bir 
elementni  boshqasidan  ajratish  yoki  ajratib  ko‘rsatish,  shuningdek 
ajratilishi kerak bo‘lgan elementlarning ranglarini aks ettirishdir. 
Fotoseparatsiya  tamoyillarining  kelib  chiqishi  40-yillarning 
oxirlarida Angliyada paydo bo‘lgan. U yerda birinchi marta elementlar-
ning rangi bo‘yicha saralash printsipiga asoslangan mexanizm yaratildi. 
Tabiiyki, yarim asrdan ko‘proq vaqt davomida ranglarni saralash-
da  ishlatiladigan  texnologiyalar  rivojlanib,  bu  rang  saralashning  o‘zi 
rivojlanishiga hissa qo‘shdi. 

---

171 
Bugungi  kunda  fotoelektronik  ajratgich  yoki  optik  saralash  deb 
ham ataladigan rang saralash qurilmalari dunyoning ko‘plab kompani-
yalari  savdo  belgilarida  turli  xil  modellarda  namoyish  etilmoqda. 
Zamonaviy innovatsion texnologiyalar ayniqsa fotoelektron separator-
lar  ishida,  aniqrog‘i  fotoelektronika,  pnevmatik  mexanika,  optika, 
masalan, Koreya, Yaponiya va boshqalar kabi g‘alati texnologiyalardan 
foydalanilganligi  sababli,  tabiiy  ravishda  ularni  ishlab  chiqarishda 
muvaffaqiyat  qozonishi  mumkin.Umuman  olganda,  fotoelektronik 
separator ishlash juda oddiy, ammo u hal qiladigan vazifalar maksimal 
samaradorlik bilan amalga oshiriladi. 
Masalan,  xuddi  shu  tozalash  yoki  saralashda  deyarli  100% 
natijalarga  erishiladi.  Shu  sababli,  optik  saralashning  ishi  don  urug‘-
larini saralash, tozalash: bug‘doy, arpa, makkajo‘xori, guruch, grechixa, 
tariq, shuningdek loviya, yong‘oq,  xurmo, kofe donalari, choy tolalarini 
tozalash kabi sohalarda deyarli ajralmas bo‘lib qoldi. Ular shuningdek, 
plastmassa,  shisha,  poliuretan  va  boshqalarning  zarralarini  saralashda 
o‘zlarini yaxshi his qilishadi.