O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi

deyishar  edi,  kechasi  yuripti  deyishadi-da,  hali  ham  shunaqa ekan-da... 

(A.Qahhor)  misollarida ega  ishtirok etib,  Qolgan  umrimni  sarf  qilsam-da,  Siz 

buyuk  bir  kishi  bo‘lib  etishsangiz...  (A.Qahhor).  –  Voy...  kechasi  yurganimizni 

ko‘rishsa odamlar nima deyishadi? – Odamlar nima deyishar edi, kechasi yuripti 

deyishadi-da,  hali  ham  shunaqa ekan-da...  tarzida  shakllanganda  ham  gapning 

mazmuniga qo‘shimacha ma`no yuklanmaydi. Olib tashlanganda ham jiddiy zarar 

yoki 

foyda 

ko‘rmaydi. 

Birinchi 

gapda eganing 

shakllanmaganligi 

suhbatdoshlarning yuzma-yuz ekanligi siz olmoshini qo‘llashga hojat qoldirmagan. 

Ikki  gap  bir  tarkibli  shaklda  so‘zlashuv  nutqida  faol  qo‘llanadi  va  bu  uning  shu 

uslubda me`yoriy holatga kelganligi bilan izohlanadi. 

Haqiqiy ma`nodagi shaxsi noaniq gaplar Savriniso o‘n oltiga endi to‘ldi, shu 

ishni  biron  yil  bo‘lsa  ham  paysalga  solinsa  bo‘lmasmikan?  —  dedi  (A.Qahhor). 

SHobarot. «Ishim  chatoq»  deganlari emasmikan?  (A.Qahhor)  singari  gaplardir. 

Ularning  mana  shunday  qo‘llanishi  me`yoriy  holat  sanaladi.  eganing  ifodalanishi 

ifoda mantig‘iga putur etkazadi. Ikkita shoirimiz bor, lekin rayon gazetasi ikkovini 

ham  tan  olmaydi:  she`r  yuborishsa,  nuqul  «xabar  yozing»  deb  javob  keladi 

(A.Qahhor).  —  Mening  xotin  olganimga  nihoyati  ikki  oy  bo‘lgan edi!  Ahmadjon 

qattiq  kulib  yubordi. —  Undoq  bo‘lsa,  sizga  javob berishsa  bo‘lar ekan.  SHunga 

tajang  bo‘lib  yuribman  deng!  (A.Qahhor).  —  Qalandarovni  siyosiy  o‘qishga 

tortishingiz qiyinroq bo‘lar. O‘qigin deyishsa, o‘zim bilaman der emish, betavfiq! 

(A.Qahhor).  Basharti  majlisdan  o‘tkazishsa  bo‘ynimga  katta  qarz  tushadi,  bu 

qarzni uzish uchun ko‘p ter to‘kishim kerak bo‘ladi. O‘tkazishmasa, hali a`zolikka 

munosib emassan  deyishsa  o‘sha  terni  munosib  bo‘lish  uchun  to‘kaman 

(A.Qahhor) singari gaplar haqida ham shu fikrni aytish mumkin. 

---

64