O’zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi

Bira-Lambert
qonuniga aylanadi
:
b) Rang shakllanish modellari 
Har bir rang modelida ranglarni tavsiflashning o’z usuli mavjud. Har bir rang 
modelida turlicha rang gammasiga ega bo’lgan turlicha rang kengligi mavjud. 
Masalan, RGB modelidagi sRGB rang gammasi Adobe RGB modelidagi rang 
gammasidan farq qiladi.
Shuningdek, tasvir hosil qilish (monitorlar, televizor ekranlari) yoki printer kabi 
tasvir chop qilish qurilmalarida ham o’z rang modeli va rang gammasi mavjud. 
Ekranda raqamli tasvirning hosil qilinishini keyin tasvirning chop qilinishini ko’rib 
chiqaylik. Ekranda ko’ringan tasvirdagi alohida ranglar printerda chop qilinganda 
o’zgarishi mumkin, chunki printer boshqach o’ziga xos rang modeli va rang 
gammasiga asosan chop qiladi 
RGB rang modeli. 
RGB rang modelida (RGB = Red-qizil, Green-yashil, 
Blue-ko’k) barcha ranglar uchta qizil, yashil va sariq ranglarning qo’shilishidan 
hosil qilinadi. Demak, bizda faqat 3 ta asosiy rang bor bo’lib, qolgan barcha 
ranglar shu uchta rangni aralashtrin hosil qilinadi. Agar biz qizil va yashil ranglarni 
aralashtirsak sariq, qizil va ko’kni aralashtirsak binafsha rang, ko’k va yashilni 
aralashtirsak havo rangni olamiz. 1-rasmga qarang.

---

34 
1-rasm. 
RGB rang modeli: Red-qizil, Green-yashil va Blue-ko’k.
Agar barcha uchta rangni ham aralashtirsak oq rangni olamiz, uchta 
rangning birortasi bo’lmasa qora rangni olamiz. Elementar ranglar qo’shilishi bilan 
hosil qilingan rang aralashgan rang deyiladi. 
3 asosiy rangning har biri 0 da 255 gacha qiymatga ega. Har bir asosiy rang 
255 ta darajaga ega. Agar 3 rangning barchasi 0 darjada bo’lsa ularning yig’indisi 
qora rangni beradi. Agar barchasining darajasi 255 ga teng bo’lsa oq rangni 
olamiz. Agar 3 asosiy ranglarda birining darajasi 255 ga boshqalariniki 0 ga teng 
bo’lsa, biz sof birinchi rangga ega bo’lamiz.
Grafik dastularda, asosiy ranglar rang kanallari bilan tavsiflanib unda rang 
haqida ma’lumotlar saqlanadi. Barcha asosiy uchta qizil, yashul va ko’k 
ranglardagi barcha 256 ta rang tonlarini ko’paytirib (256x256x256) nazariy 
jihatdan 16.7 million rang gradatsiyalarini hosil qilish mumkin.