O`zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Korrelyatsiya va regrissiya. Ilmiy agronomiyada ham boshqa aniq fanlar qatori olinadigan ma’lumotlarning aniqlik darajasi chiqariladigan hulosalarga va ishlab chiqarishga beriladigan tavsiyalarga ko’p jihatdan bog’liqdir. Shuning uchun xulosa chiqarishdan oldin ma’lumotlar statistik baholanib omillar o’rtasidagi korrelyativ va regression bog’liqliklar aniqlab chiqariladi. O’rganilayotgan omillarni shu omil ta’sirida o’zgarishlar o’rtasidagi bog’liqlikni turini son bo’yicha o’zgarishini korreltsiya, miqdor bo’yicha o’zgarishi regressiya deyiladi.
Agar meneral o’g’itlar me’yorini (0, 100, 200, 300, 400 кг/ga) o’simlik hoosildorligiga ta’siri o’rganilayotgan bo’lsa va mineral o’g’itni me’yorining ortishi
bilan olinadigan hosildorlik to’g’ri proportsion ravishda ortib borishiga to’g’ri korrelyatsiya deb, o’g’it me’yorining ortishi bilan hosildorlik ma’lumotlari kamayishiga olib kelinsa u holda teskari korrelyativ bog’liqlik deb ataladi. Ko’p omilli dala tajribalaridan olingan ma’lumotga dispersion ishlov berish tartibi:
1. Birlamchi ma’lumotlarni hosil jadvaliga kiritiladi. Hosil kattaligi yig’indi va o’rtacha kattaliklari hisoblanadi.
2. Umumiy y C , takrorlar p C , variantlar vC va qoldiq z C yig’indi kvadratlari aniqlanadi.
3.Variantlarning umumiy nazariyasini uning tashkiliy qismlari-o’rganilayotgan omillar bosh effektlari va omillar o’zaro bog’liqliklariga tarqatish.
4. Dispersion jadval to’ldirish, F -kriteriyasi bo’yicha omillar ta’siri va bog’liqligi mavjudligi nolinchi gipoteza tekshiriladi.


2.2. Zubturum o’simligining bioekologiyasi va dorivorlik xususiyatlarini o’rganish.
KATTA ZUBTURUM - PLANTAGO MAJOR L.
Katta zubturum - Plantago Major L. zubturumdoshlar - Plantaglnaceae oilasiga kiradi.
Zubturum ko‘p yillik, kalta va yo‘g‘on ildizpoyali o‘t o‘simiik. Ildizpoyasining yuqori tomonidan (er ustida) uzun, qanotli bandli ildizoldi to‘pbarglar, pastki tomonidan esa (er ostida) juda ko‘p mayda ildizlar о‘sib chiqqan bo‘ladi. Ildizoldi to‘pbarglari keng ellipssimon yoki keng tuxumsimon, tekis qirrali va yirik bo‘ladi.
Gul o‘qi bitta yoki bir nechta, tuksiz, bo‘yi - 10-45 sm. Gullari oddiy boshoqqa to'plangan. Guli mayda, ko‘rimsiz. Gulkosachasi to‘rt bo'lakka qirqilgan, gultojisi och qo‘ng‘ir rangli, to‘rt bo’lakli, otaligi 4 ta, onalik tuguni ikki xonali, yuqoriga joylashgan.
Mevasi - tuxumsimon, ko‘p urug‘ii ko‘sakcha. May-iyun oylarida gullaydi.