Oʻzbеkiston rеspublikаsi oliy vа oʻrtа mаxsus tа’lim vаzirligi

Boyitish fabrikasi ishini avtomatlashtirishda analitik prognozlashni qo’llab 
uning ish samaradorligini oshirish imkoniyatlarini baholash. 
Buning uchun: 

tizimdagi mavjud ma‘lumotlar bo‘yicha boyitish natijasida tayyorlanadigan 
konsentrat va suyuq tashlanmadagi foydali kompanenta miqdorini prognoz 
qila oladigan model yaratish; 

prognoz uchun tuzilgan modellardan foydalanish imkoniyatini boyitish 
parametrlarini va konsentrat hamda tashlanma hajmlarining optimal 
ko‘rsatkichlariga erishish uchun baholashni yo‘lga qo‘yish; 

boyitish jarayonining yakuniy ko‘rsatkichlarini prognoz darajasida 
boshqarishni avtomatlashtirish tizimining bevosita imkoniyatini baholay 
bilish zarur bo‘ladi. 
Maqsadga erishish yo’llari: 

eng ta‘sirchan o‘zgaruvchi korsatkichlarni tahlil qilib borish va ulardan 
to‘g‘ri foydalanish chora -tadbirlarini ishlab chiqiladi; 

---

37 

mineral xomoshiyoning konsentratdagi miqdorini 95 foiz ishonch bilan 
prognoz qilishga erishish; 

mineral xomoshiyosidagi va suyuq tashlanmaga yuboriladigan chiqindiga 
ta‘sir ko‘rsatuvchi o‘zgaruvchan parametrlarini intelektual tashkil etuvchi 
qismini oshirish. 
3-
 
rasm. Ochiq kon ishlaridagi jarayonlar 
Foydali qazilma konlaridan oqilona va bexatar foydalanish uchun katta 
hajmdagi tezkor ma‘lumotlarda to‘g‘ri va unumli foydalanishni bilish kerak 
bo‘ladi. Buning uchun GAT va kon-geometriya axborot texnologiyalarini qo‘llash 
maqsadiga muvofiq ekanligi ba‘zi bir masalalarga ko‘rsatib berildi. (3-rasm). 
Jumladan, konchilik korxonasini raqamlashtirish va konchilik ishlarini boshqarish 
tendensiyalarini to‘liq belgilab olish, ishlab chiqarish samaradorligiga masofadan 
turib texnika boshqarishni (robotlashtirish, avtomatlashtirish va analitik 
prognozlash) keng qo‘llash, konchilik ishlarini bexatar olib borish bilan uning 
samaradorligini oshirish orasida zaruriy barobarlikni saqlash kabi omillar 
ustuvorligini ta‘minlash orqali raqamli konchilik korxonasi faoliyatini yo‘lga 
qo‘yish mumkin bo‘ladi. Buning uchun o‘z o‘rnida GAT texnologiyalaridan 
unumli foydalanishni yaxshi egallash kerak bo‘ladi. Aynan GAT texnologiyalari 
foydali qazilma konlaridan oqilona foydalanish va konchilik ishlarini bexatar olib 
borish bilan bog‘liq masalalarni yechishda yetakchi omil hisoblanadi.