O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

2.6.
 
FAZA ROSTLAGICH ( FAZOREGULYATOR) 
Fazoregulyator (2.11-rasm) konstruksiyasi jihatidan faza rotorli asinxron 
mashina bo‗lib, ikkilamchi chulg‗am kuchlanishining qiymati o‗zgartirilmagan 
holda uning birlamchi kuchlanishga nisbatan fazasini o‗zgartirib beradi. Uning 
induksion regulyatordan farqi shuki, fazoregulyatorda rotor va stator chulg‗amlari 
o‗zaro elektr jihatdan ulanmagan, ya‘ni transformator bog‗lanishga ega, shuning 
uchun ham uni ayrim holda 
buriluvchi transformator
deb ataladi.
Uning stator chulg‗ami tarmoqqa ulanadi, rotor chulg‗amlaridan esa fazasi 
o‗zgargan kuchlanish olinadi (2.11-rasm). Faza rostlagichning rotori chervyak 
uzatmasi orqali maxovik yordamida buriladi. Rotor burilganda undan olinadigan 

---

87 
kuchlanishning (tarmoq kuchlanishiga nisbatan) faqat fazasi o‗zgarib, qiymati esa 
o‗zgarmaydi.
Ikkilamchi chulg‗am kuchlanishi fazasini rotorni statorga nisbatan burish 
bilan amalga oshiriladi (stator chulg‗amini birlamchi chulg‗am deyiladi). Agarda 
faza rotorli asinxron mashinaning rotori va statorining bir xil faza o‗qlari mos 
tushsa, aylanuvchi magnit oqimi stator va rotor chulg‗amlarini bir vaqtda kesib 
o‗tadi demak, hosil bo‗lgan EYK 
E
1
 
va 
E
2
 
larning fazalari ham bir xil bo‗ladi. 
Rotorni u yoki bu tomonga 

burchakka burib (2.10-rasm), kerak bo‗lgan EYK 
fazasini olish mumkin, ya‘ni: 





wt
E
e
sin
max
2
2
. (2.8) 
Faza rostlagich avtomatikada faza bo‗yicha xatolikni kompensatsiyalashda, 
boshqariladigan to‗g‗rilagichlarda, elektr o‗lchov asboblarini tekshirishda va 
boshqalarda ishlatiladi.