O’zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi

Naqd pulga va tovarlarni etkazib bermasdan savdo qiladigan ulgurji sotuvchilar tovarlarni asosan kichik chakana korxonalariga sotadilar. Bu korxonalar buyurtma qilingan tovarlar partiyasini olib chiqishni mustahkam tashkil qiladilar va to’lovni harid vaqtida amalga oshiradilar.
Kommivoyajer – korxonaning “o’z odami”, mijoz izlash vazifasi yuklatilgan bo’ladi. Ulgurji-kommivoyajer tovarlarning cheklangan assortimenti (asosan tez buziladigan tovarlar)ga ega, ularni naqd pulga sotadi, tovarlarni bevosita haridorlarga etkazib beradi (do’konlar, restoranlar, kafelar, kasalxonalar, mexmonxonalar, savdo komplekslari va hokazolar.)
Ulgurji-konsignant konsignasiya shartlariga ishlaydi, ya’ni butun savdo jarayoni davomida tovarlarga egalik huquqini saqlab qoladi va haqiqiy sotish hajmiga bog’liq holdagina chakana sotuvchilar ularga tegishli summani to’laydilar. Bu erda xizmatlar etkazib berish, moliyalash, tovar zaxiralarini saqlab turishni o’z ichiga oladi. Asosan tor ixtisoslashgan do’konlar (dori-darmonlar, atir-upa va hokazolar) mijozlar bo’lib hisoblanadi.
Ulgurji-broker mijozlardan tovarlarni etkazib berish haqidagi buyurtmani qabul qilib oladi, tovarni mo’ljallangan joygacha etkazib berilishini ta’minlaydigan etkazib beruvchini topadi. SHu bilan birga ulgurji-broker tovarning egasi bo’la turib, uni saqlash va bevosita sotishni amalga oshirish bilan shug’ullanmaydi, vaholanki, sotish jarayoni bilan bog’liq xavf-xatar unga tegishli bo’ladi.
Diler o’z nomi va o’z hisobidan faoliyat yuritadigan vositachi.
Distribyutor – ishlab chiqaruvchidan biror hududda va belgilangan davr oralig’ida tovar sotish huquqini olgan ulgurji vositachi. U tovar egasi hisoblanmaydi, faqat uni sotish huquqiga ega bo’ladi.
Sotish bo’limi- korxonaning o’ziga tegishli bo’lgan bo’limi bo’lib, korxona nomidan savdo-sotiqni amalga oshirishi mumkin.
Savdo vakili – yuridik jihatdan mustaqil shaxslar, bir necha firmalarning tovarlarini sotish bilan shug’ullanadi.