O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta’lim vazirligi

36-rasm . Tirsak b o'g'im i.
I
- b o 'g 'im kapsulasi; 2,6 -
y o n la m a b o y la m la r; 
3 -
q iy sh iq b oylam ; 
4
- i k k i
boshli muskul payi; 5 - bilak
suyagining chambarak
boylam i.
37-rasm . Bilak
suyaklarining
o'zaro birlashuvi.
I -
 tirsak suyagi; 
2,4 -
m ed ia l va lateral
bigizsim on o'siqlari;
3 -
su yak lar o raliq
t o g 'a y i d is k i; 5 -
s u y a k la r
o r a liq
p a r d a s i; 
6
- b ila k
suyagi; 7 - pardadagi
te sh ik ; 
8
- m u sk u l
payi; 9 - b ila k suya­
gining 
chambarak
boylami.
gan parda tortilgan. Tirsak bilak 
suyaklari bo'g'im i ulardagi kemtik 
bilan boshchalari o'rtasida vujudga ke­
ladi. Bilak suyaklarining yuqori uch­
lari bo'g'imi tirsak bo'g'imi tarkibiga 
kirsa, pastki uchlari bo'g'im i bilak- 
kaft usti suyaklari bo'g'imlari bilan 
birgalikda bo'g'im kapsulasiga o'ral- 
gan. Bilak suyaklarining o'zaro bir­
lashuvi kombinatsiyalashgan bo'g'im 
turkumiga kiradi va bilak suyagini ay- 
lanib, tirsak suyagining ustiga min-
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

gashadi, natijada bilak ichkariga va tashqariga buriladi yoki qo'l kafti old 
va orqa tomonga aylanadi.
B i l a k - k a f t b o ' g ' i m i (38-rasm) kaft usti suyaklarining yuqori 
bo'g'im i yuzasi bilan bilak suyagining pastki uchi oralig'ida vujudga 
keladi. Bu bo'g'im ni hosil qilishda no'xatsim on suyak bilan tirsak 
suyagi qatnashmaydi. Bilak-kaft bo'g'im i tuxumsimon shaklda bo'lib, 
ikki yonboshdan va old orqa tomondan 
boylamlar bilan mustahkamlangan. Bu 
b o 'g 'im atrofida bukish, yozish, tanadan 
uzoqlashtirish va yaqinlashtirish hamda 
aylanma harakatlar bo'ladi. Kaft ustki su­
yaklarining o'zaro birlashuvi, asosan, bi­
rinchi qatorda joylashgan suyaklar bilan 
ikkinchi qatorda joylashgan suyaklar ora­
lig'ida vujudga keladi. B o'g'im bo'shlig'i 
«S» 
shaklida bo'lib, odatda bilak-kaft 
b o 'g 'im i bilan birg alikd a (kombinat- 
siyalangan) harakat qiladi.
K a f t u s t i v a k a f t b o ' g ' i m i
ikkinchi qatorda joylashgan kaft usti su­
yaklari bilan kaft suyaklari oralig'ida vu­
judga keladi. Bosh barmoqning kaft suyagi 
bilan katta ko'p burchakli suyak o'rtasidagi 
bo'g'im mustaqil bo'lib, egarsimon shakl­
da bo'lganidan frontal o'qi atrofida buki- 
lishi va yozilishi, sagittal yoki uzoqlashi- 
shi mumkin. Bulardan tashqari, bosh 
barmoq qolgan to'rtta barmoqqa ko'nda­
lang bukilishi mumkin. Bu barmoqlar hara­
kati juda chegaralangan bo'lib, asosan, 
bukilib-yozilish imkoniyatiga ega.
Kaft suyaklari bilan barmoq suyaklari o'rtasidagi bo'g'im beshta kaft 
suyaklarining distal uchi bilan birinchi qatordagi beshta barmoq suyaklari 
falangalarining ustki uchlari o'rtasida hosil bo'ladi. Bu bo'g'im lar ellips 
shaklida bo'lib, frontal o'qi atrofida bukilishi va yozilishi, sagittal o'qida 
barmoqlar bir-biriga yaqinlashishi va uzoqlashishi mumkin.
Barmoq suyaklari (falangalar) o'rtasidagi bo'g'im lar g'altak shaklida­
gi bo'g'imlar bo'lib, frontal o'q atrofida barmoqlar faqat bukilishi va 
yozilishi mumkin.