O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta’lim vazirligi

O Y O Q SK E L E T I
Oyoq suyaklari qo'l suyaklari singari ikki qismga bo'linadi. Birinchisi
— oyoq kamari bo'lib, ikki tomonda bittadan chanoq suyakdan tuzilgan. 
Ikkinchisi uch qismdan iborat: 1) proksimal qismi — son suyagidan; 2)
38-rasm . Bilak-kaft b o 'g 'im i.
/ - bilak suyagi; 2 - orqadagi bilak-
kaft boylam i; 
3
 - bilak tom ondagi
boylam i; 
4
 - qayiqsim on suyak; 5 -
ilm oqli suyak; 
6
 - boshchali suyak;
7 - tr a p e ts iy a s im o n s u y a k ; 
8 -
trapetsiyasim on kichik suyak; 9 -
k a ft u s ti - k a ft b o y la m i;
1 0 -
n o 'x a t s im o n su y a k ; / / - t i r s a k
tom ondagi yonlama boylam; 
12
- bi­
gizsim on o'siq; 
13
- tirsak su yagi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

o‘rta qismi — boldir (katta va kichik boldir) suyaklari bilan tizza qopqog‘i 
suyagidan; 3) distal qismi — oyoq panjasi skeletidan tashkil topgan.
Oyoq kamari suyaklari
C h a n o q s u y a g i (39-rasm) ikkita yalpoq chanoq yoki nomsiz 
suyakdan iborat bo‘lib, odamning yurishida gavda og'irligini oyoqqa 
o'tkazadi va chanoq bo‘shlig‘idagi a’zolami tashqi muhit ta’siridan saq- 
lab turadi. Chanoq 
suyagining bu xildagi vazifalari uning murakkab
0 ‘rta yoshdagi odam chanoq suyaklarida 
uchta ayrim suyaklar, ya’ni yonbosh suyagi, 
qov suyagi va quymich suyagi tafovut qila­
di. Bu suyaklar 
\4
— 16 yoshga kirguncha 
alohida bo'lib, o'zaro tog'ay plastinkalari 
vositasida qo'shilgan bo'lsa, keyinchalik su­
yaklanib, bir butun chanoq suyagini hosil 
qiladi. Chanoq suyagining tashqi yuzasida 
(uchala suyakning o'zaro birlashgan joyi- 
da) son suyagining boshi kirib turadigan 
quymich kosasi bo'lib, uning atrofi baland 
qirg'oq bilan o'ralgan, qirg'oqning pastki 
qismi quymich o'ymasi bilan chegaralan­
gan. Quymich kosasida son suyagining 
boshchasi bo'g'im hosil qilib joylashgan.
Yonbosh suyagining pastki yo'g'onroq 
qismi, tanasi quymich kosasining tuzilishi- 
da qatnashadi. Yonbosh suyagining tanasi- 
dan, yuqoridagi serbar plastinka «S» shak­
lida keng bo'lib, unda muskullar yopisha- 
digan uchta g'adir-budur ko'rinadi. Yon­
bosh suyagining qirrasi oldingi tomonda 
ustki hamda 
pastki o'tkir o'siq bilan, 
yonbosh suyagi qirrasining orqa tomoni yuqori va pastki o'siqlar bilan 
tugaydi. Yonbosh suyagining orqa tomonida katta quymich o'ymasi va 
uning pastida o'tkir o'siq joylashgan. Yonbosh suyagi qanotining ichki 
yuzasi silliq va botiqroq bo'lib, yonbosh chuqurchasi deb ataladi. Ana 
shu chuqurchaning orqa va pastki tomonida quloq suprasi shaklidagi 
bo'g'im yuzasi dumg'aza suyagidagi shunga o'xshash o'ziga mos keladi­
gan bo'g'im yuzasi bilan birlashib turadi.
Qov suyagining kalta va keng qismi, tanasi bo'lib, quymich kosasi­
ning oldingi bo'lagini tashkil qiladi. Qovuq suyagining ikkita, ya’ni yuqori 
va pastki butoqlari burchak hosil qilib, o'zaro birlashib turadi va ana shu 
burchakning medial chekka yuzasida oval shaklidagi cho'zinchoq bo'g'im
yuzasi orqali ikki tomondagi qov suyaklariga birikkan bo'ladi.
tuzilganidan dalolat beradi.