O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta’lim vazirligi

ESHITISH VA MUVOZANAT A’ZOLARI
Eshitish va muvozanatni saqlash a’zolari uch qism — tashqi, o'rta va 
ichki quloqdan iborat. Muvozanatni saqlash a ’zosi esa ichki quloq (labi- 
rint)ning bir qismi (dahlizi va yarim halqasimon kanallar)dir.
Tashqi quloq
Tashqi quloq quloq suprasi va tashqi eshitish yo'lidan tashkil topgan 
(202-rasm).
Quloq suprasi teri bilan qoplangan elastik tog'aydan tuzilgan bo'lib, 
tovush to'lqinini ushlash vazifasini bajaradi. Quloq suprasining tog'ayi 
quloq chetida qayrilib, supra burmasini hosil qiladi. Quloq suprasining 
ichkarisida supra burmasiga parallel joylashgan bo'rtm a bo'lib, ular
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

202-rasm. Eshitish a'zosi
(kesib ko'rsatilgan).
7 
/ - n o g 'o r a bo'shlig'ining tomi;
9 
2 - b o l g ‘acha; 
3 -
sandon; 
4 -
g
 
orqadagi yarim h a lq a sim o n
k a n a l; 
5 - o l d i n g i
yar i m
halqasimon kanal; 
6
 - uzangi; 7 -
c h ig 'a n o q ;
8 -
n o g 'o r a
11 
bo'shlig'i; 9 -ic h k i quloq; 
1 0 -
14
 
nog'ora pardani taranglatuvchi
mus kul ;
/ У - o ' r t a
q u lo q
13
b o ' s h l i g ' i n i
y ut qi n 
bi l an
q o'shuvchi nay; 
12 -
nayning
tog'ay qismi; 
13
 - nayning suyak
oralig'ida ariqcha joylashgan. Quloq suprasi- 
qismi; / 4 -y u m sh o q tanglayni
ning pastki qismida tog'ay plastinka o'rnida 
ko ^aruvchi m uskul;/5 - nog ora
yumshoq yog' qatlam mavjud. Bu joy quloq par a’ 
’
“shqi qu|oq 
yumshog'i deyilib, odatda (ayollarda) shu joyga har xil taqinchoqlar 
taqiladi. Quloq suprasining ichkarisida quloq teshigi bo'lib, uni old to­
mondan do'mboq chegaralab turadi.
Tashqi eshitish yo'li uzunligi 30— 35 mm bo'lgan «S» simon kanal 
bo'lib, tashqi tomondan quloq teshigi, ichkaridan nog'ora parda bilan 
chegaralanib turadi. Tashqi eshitish kanali tashqi tog'ay, ichki tomoni 
suyak qismlaridan iborat. Tog'ay qismi quloq suprasi tog'ayining toray­
gan bo'lagi bo'lib, eshitish kanalining uchdan bir qismini tashkil etadi, 
suyak qismi eshitish kanalining qolgan uchdan ikki qismini hosil qiladi. 
Tashqi eshitish kanalini qoplagan teri sertuk bo'lib, yog' bezlari oltingu- 
gurtga boy modda ishlab chiqaradi.
Nog'ora pardani ko'rish uchun quloq suprasini yuqoriga va orqa to­
monga bir oz tortib, «S»simon kanalni to'g'rilash kerak bo'ladi.
N o g ' o r a p a r d a soat oynasiga o'xshash botiq doira shaklida bo'lib, 
yupqa elastik to'qimadan tuzilgan, diametri o'rta yoshdagi odamlarda 9 -
12 mm cha bo'ladi. Nog'ora parda tashqi eshitish kanali bilan o'rta quloq 
chegarasida joylashgan aylana ariqchaga soat oynasi soat korpusiga joy- 
lashgandek kirib turadi.
Nog'ora pardaning tashqi eshitish kanaliga qaragan yuzasi yupqa teri 
bilan, ichki, o'rta quloqqa qaragan yuzasi esa shilliq parda bilan qoplangan. 
Nog'ora pardaning o'rta qismi yupqaroq, tashqi tomoni botiqroq, bu parda 
kindigi deb ataladi. Nog'ora pardaning chetlari ancha qalinlashib yopishadi.