O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta’lim vazirligi

0 ‘rta quloq
O'rta quloq nog'ora bo'shlig'i va Yevstaxiy nayidan tashkil topgan.
Nog'ora bo'shlig'i chakka suyagi toshsimon o'sig'ining ichida joy­
lashgan bo'lib, hajmi 0,75—0,1mm3. Bu bo'shliqni uning oltita devori 
chegaralab turadi:
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

1. Yupqa devori (nog'ora bo'shlig'ining tomi) chakka suyagi pirami­
da qismining yupqa suyak plastinkasidan tuzilgan bo'lib, o'rta quloqni 
kalla bo'shlig'idan ajratib turadi.
2. Orqa (so'rg'ichsimon o'siqqa qaragan) devori nog'ora bo'shlig'ini 
so'rg'ichsimon o'siq ichidagi havo saqlovchi kataklar bilan qo'shadigan 
bir necha teshiklardan iborat.
3. Ostki (bo'yinturuq venasiga qaragan) devori chakka suyagi pirami­
da qismining ostida joylashgan bo'yinturuq chuqurchasi bilan chegarala­
nadi. Bu chuqurchada bo'yinturuq venasi joylashgan.
4. Oldingi (ichki uyqu arteriyasi) devori yupqa suyak plastinkasidan 
tuzilgan bo'lib, nog'ora bo'shliqni ichki uyqu arteriyasi joylashgan kanaldan 
ajratib turadi. Bu plastinkaning yuqorisida Yevstaxiy nayining ichki teshigi 
ko'rinadi.
5. Ichki (ichki quloqqa qaragan) devori yupqa plastinkadan tuzilgan. 
Devorning o'rtasidan turtib chiqqan do'nglik ichki quloq chig'anog'ining 
turtib chiqishidan hosil bo'lgan. Do'nglik pastida joylashgan dumaloq 
teshik nog'ora pardasi bilan qoplangan. Do'nlikning yuqorirog'ida joy­
lashgan oval teshikni o'rta quloqda joylashgan uzangining asosi berkitib 
turadi. Oval teshik tepasida yuz nervi o'tadigan kanal yotadi. Kanal devori 
juda yupqa bo'lib, o'rta quloq kasallanganda yuz nerviga ham ta’sir etadi.
6. Tashqi (nog'ora pardaga qaragan) devori o'rta quloq bilan tashqi 
quloq chegarasida joylashgan nog'ora pardadan iborat.
Nog'ora bo'shlig'ida uchta eshitish suyakchalari joylashgan 
(203- 
rasm). Ularning birinchisi bolg'acha bo'lib, uning dastasi nog'ora pardaga 
tegib turadi. Bolg'achaning ikkinchi tomoni — yumaloq boshi ikkinchi 
eshitish suyagi — sandonchaga bo'g'im 
hosil qilib tegib turadi. Sandonchaning 
uzun oyoqchasi uchinchi eshitish suyagi
— uzangiga bo'g'im hosil qilib qo'shiladi.
Uzangining kengaygan plastinkasi ichki 
quloqqa kiruvchi oval teshikni berkitib 
oladi. Nog'ora pardaning tarang bo'lishi- 
da va uning tebranishida bolg'achaga 
yopishgan nog'ora pardani taranglatuv- 
chi muskul hamda uzangiga yopishgan 
muskul muhim rol o'ynaydi.
Shunday qilib, havo to'lqini tashqi 
quloqda nog'ora pardaga 
tegib, uni 
harakatlantiradi. Bu to'lqinlanish harakati 
o'z navbatida o'rta quloqda joylashgan 
eshitish suyakchalarini harakatlantiradi- 
da, eshitish (havo) to'lqinini ovalsimon 
teshik orqali ichki quloqqa o'tkazadi.