O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta’lim vazirligi

102-rasm. Qizilo'ngach.
1 - halqumning hiqildoq
qismi; 2 - qizilo'ngachning
yuqori qismidagi toraygan
joyi; 3 - qizilo'ngachning
b o'yin qism i;4 - q iz il­
o'ngachning o'rta toraygan
joyi; 5 - qizilo'ngachning
ko'krak qismi; 6 - qizilo'­
ngachning pastki toraygan
joyi; 7 -diafragm a; 8 -
me’daga kirish qismi; 9 -
qizilo'ngachning qorin
bo'shlig'i qismi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Qizilo'ngachning muskul qavati bilan shilliq qavati o'rtasida shilliq 
osti qavati yaxshi rivojlangan. Bu holat shilliq qavat harakatchan b o 'li­
shini ta’minlaydi va uzunasiga joylashgan burmalar hosil qiladi. Burmalar 
vujudga kelishida shilliq osti qavatida joylashgan nozik silliq muskul 
tolalari asosiy rol o'ynaydi. Shilliq osti qavatida joylashgan bezlar o 'z 
suyuqligini qizilo'ngach bo'shlig'iga chiqaradi. Shilliq qavat qizilo'n­
gachning ichki qavati bo'lib, undagi burmalar o'zaro juda yaqin joylashgan. 
Shilliq qavatdagi bezlarning shilliq suyuqligi uning yuzasini namlab tura­
di va ovqat luqmalari yo'nalishini osonlashtiradi. Qizilo'ngachning uch 
yerida fiziologik toraygan joyi bor, birinchisi qizilo'ngachning boshlan­
gan qismi (halqumdan boshlangan joyi)da, ikkinchisi kekirdakning ikkita 
bronxga bo'lingan yerida (qizilo'ngachning bronx bilan kesishgan sohasida), 
uchinchisi esa qizilo'ngachning diafragmadan o'tish joyida ko'rinadi.
Qizilo'ngachning asosiy vazifasi ovqat luqmasi va yutilgan suyuqlikni 
m e’daga o'tkazishdan iborat.
M e’da
(103, 104-rasmlar) hazm kanalining eng kengaygan qismi bo'lib, 
qorin bo'shlig'ining yuqori sohasida joylashgan. Uning ko'proq qismi 
chap tomondagi qovurg'a osti sohasida, ozroq qismi esa qorin bo'shlig'i 
tepa bo'lagining o ’rta qismida joylashgan.
M E’DA
8
Me’daning shakli nokka o'xshay- 
di. O 'rta yoshdagi odamlarda hajmi 
taxm inan 
1
— 3 / (b a ’zan undan 
ko'proq) bo'ladi. M e’daning oldin­
gi va orqa devori bo'lib, ulardan 
yuqorida kichik, pastda katta egri- 
liklari joylashgan.