O`zbekiston respublikasi oliy va or`ta maxsus ta`lim vazirligi

 
5. O’zini anglash, o’zini bholash va 
shaxsiy da’vogarlik
L.S. Vigotskiy, L.I. Bojovich tomonidan kiritilgan etakchi faoliyat va taraqqiyotning ijtimoiy 
vaziyati tushunchalariga tayanib ish ko‘rish bola hayotining turli davrlarida faoliyatning o‘zaro ta’siri va 
shaxslararo muloqotning murakkab dinamikasida ichki nuqtai nazar deb ataladigan dunyoga ma’lum 
nigoh bilan qarash shakllanishini ko‘rsatdi. Bu nuqtai nazar shaxsning muhim xususiyatlaridan biri, 
faoliyat etakchi motivlari yig‘indisi sifatida tushuniladigan taraqqiyotning sharti bo‘lib hisoblanadi. 
A.N. Leontev o‘zining markaziy o‘rinni faoliyat tushunchasi egallagan shaxs tuzilishi va 
taraqqiyoti konsepsiyasini taklif etdi. L.I. Bojovichning konsepsiyasiga o‘xshash, bu konsepsiyada ham, 
shaxsning asosiy ichki xususiyati shaxsning motivatsiya sohasi bo‘lib hisoblanadi. Uning nazariyasidagi 
muhim tushuncha inson faoliyati maqsadlarining uning motivlariga, ya’ni, ayni damda bevosita 
qo‘zg‘atuvchiga yo‘nalganlikka bo‘lgan munosabatini ifodalovchi shaxsiy mohiyatdir. Shaxsga tegishli 
bo‘lgan faoliyat turlari qanchalik keng, turli-tuman bo‘lsa, ular shunchalik taraqqiy etgan va tartibli, 
shaxsning o‘zi esa shunchalik ma’nan boy bo‘ladi. 
Xulosa o‘rnida, shaxs bo‘yicha tadqiqotlar hozirda ham faollik bilan olib borilayotganini ta’kidlab 
o‘tish joiz. Hozirgi zamon tadqiqotlarining muhim xususiyati nazariy qarashlar eksperimental tadqiqotlar 
asosida shakllanishidan iborat.[2] 
Ijtimoiy munosabatlar tizimida odamlar bilan 
o‘zaro muloqotga kirishgandan so‘ng inson o‘zini 
atrofdagi muhitdan ajratadi, o‘zidagi jismoniy va 
ruhiy holatlar, harakatlar va jarayonlarning sub’ekti 
sifatida his etadi, shaxsan o‘zi uchun «boshqalar» 
qarshisida turgan, shu bilan birga, ularga bevosita bog‘liq bo‘lgan «Men» sifatida namoyon bo‘ladi. 
Shaxsan «Men» mavjudligining sub’ektiv kechinmasi, avvalambor, insonning hozirgi, o‘tgan zamon va 
kelajakda shaxsan o‘ziga nisbatan o‘zining