О`zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

olish 
va  tekshirishga  markazdagi 
ilmiy muassasalar 
imperator 
arxeologaya komissiyasi, ayniqsa Rus 
arxeologiya jamiyatinyng 
SHarq bo`limi, shuningdek, 1903 yil 
aprelda 
tashkil qilingan o`rta va SHarqiy Osiyoni tarixiy, 
arxsologik, lingvistik va etnografik lsihatdan o`
rganish 
qo`mitasi ham e`tibor berdi.
 
Rus 
havaskor     
kollektsiyachilari      Barshchevskiy,    Vyatkin,  Dobromnslov,  Kastal’skiy, 
Komarov,  Petrov-Borzna,  Poslavskiy,  Stolyarov,  Terent’ev,  Trofimov  va  boshqalarning 
to`plagan ko`pdan-Ko`p ma`lumotlari hammaga mashhur edi.
 
Arxeologiya  yig`malari  1871,  1874,  1889  yillarda  Toshkent,  Samarqand  va  Farg`onada 
ochilgan muzeylarda saqlanadi.
 
O`rta Osiyo tarixiga oid eng muhim manbalardan biri Muhammad Narshaxiyning «Buxoro 
tarixi» (X asr) asari N. S. Likoshin tomonidan rus tiliga tarjima qilinib, 1897 yilda nashr etilishi 
(V. V. Bartol’d tahriri ostida) katta ahamiyatga ega bo`ldi.
 
Qadimgi  me`morchilik  yodgorliklaridan  asosan  Samarqand  yodgorliklari  o`rganildi.  1895 
yilda  N.  I.  Veselovskiy  rahbarligi  ostida  va  me`mor  A.  V.  SHchusev  va  boshqa  mutaxassislar 
ishtirokida  Imperator  arxeologiya  komissiyasi  Go`ri  Amirni  me`morchilik,  dekoratsiya  nuqtai 
nazaridan o`rganish uchun ilmiy safar uyushtirdi. Bu ilmiy safar ishlarining natijalari 1905 yilda 
ajoyib al’bom holida nashr etildi!
 
O`rta  Osiyo  chor  Rossiyasi  tarafidan  bosib  olinganidan  keyin  O`zbekistonning  tarixi  va 
arxeologiyasini  o`rganish  bilan  birga,  butun  o`lkani  etnografik  jihatdan  o`rganish  ishlari  ham 
birmuncha  kengaytirildi.  Bu  ishlarda  sharqshunos  mutaxassislar  bilan  bir  qatorda,  havaskor 
o`lkashunoslar va mansabdorlar, ko`proq harbiy-lar orasidan chiqqanlar ham qatnashdilar. O`lar 
Turkiston  o`lka  idora  organlaridagi  xizmatlarining  bergan  imkoniyatidan  foydalanib,  xalq 
turmushini o`rgandilar, turli joylarga borib mahalliy aholi bilan aloqa bog`ladilar.
 
V.  V.  Bartol’d,  N.  I.  Veselovskiy,  V.  V.  Radlov,  A.  N.  Samoylovich  singari  mashhur 
sharqshunoslarning  ayrim  asarlari  etnografiya  nuqtai  nazaridan  katta  ahamiyatga  egadir. 
Turkistonda  mahalliy  aholi  orasida  ishlab  kelgan  rus  shifokorlarining  e`lon  qilgan  maqola  va 
ma`lumotlarida ham etnografiyaga oid ko`pgina qimmatli ma`lumotlar bor.
 
Etnografik  kuzatishlar  bilan  bir  qatorda  o`zbek  xalqining  turmushi  va  maishiy  buyumlari  
(kiyim-bosh,zeb-ziynat,qurol-yarog`,uy-ro`zg`or 
buyumlari,ishlab 
chiqarish 
qunollari)dan