O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Jag‘  va  lablarning  holati

  -  oldiga  chiqib  turgan  jag‘  va  qisilgan  lablar 

bo‘lmasligiga  eotibor  berib kuylash  kerak,  chunki ularning  ana  shunday  holatlari 

ko‘pincha tovush paychalarini nazoratsiz qoldiradi. Jag‘ning erkin harakatlanishiga 

---

179 

 

erishish  zarurdir.  Pastki  va  tapedagi  jag‘lar  qoshiladigan  joyida  og‘iz  oshilishida 

jag‘lar  orasiga  barmoq  sig‘ishi  kerak.  Bunday  tarzda  og‘iz  ochilishi  va  jag‘lar 

joylashuviga  doim  erishing.  Pastki  jag‘  tepasidagiga  nisbatan  orqa  tomonga 

yonaltirilga bo‘lish kerak. Og‘iz baland va past tovushlarga qanday keng ochilsa, 

xuddi shu tarzda o‘rta tovushlar 'am ijro etilishi darkor.  

Qisilgan  lablardan  qutulish  uchun  og‘iz  shaklini  o‘zgartirmay  tilning 

yordamida  unli  tovushlarni  kuylash  muhim  va  zarurdir.  Undosh  tovushlar  odatda 

ingichka  (siqiq)  ovoz  trakti  va  taranglashgan  lablar  orqali  vujudga  keladi.  Lekin, 

siz  bularni  uzoq  vaqt  kuylab  turmasangiz,  ovoz  kuchsizlanib  qolmaydi.  Undosh 

tovushlardan  unlilarga  to‘ridan-  to‘rg‘i  kuchanishsiz  o‘ta  olish  qobiliyati  muhim 

hisoblanadi.