O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi

jadval Konsolidatsiyalashgan byudjet daromadlarining asosiy parametrlari¹⁸

foizda

№	Ko‘rsatkichlar	2014-yil	2015-yil	2016-yil	2017-yil
1.	Davlat byudjeti daromadlari	60,9	60,5	60,5	61,0
2.	Davlat maqsadli jamg‘armalari daromadlari	33,7	35,7	35,1	35,2
3.	O‘zbekiston Respublikasi Tiklanish va taraqqiyot jamg‘armasi daromadlari	4,7	3,8	4,4	3,8
	Konsolidatsiyalashgan byudjetning jami daromadlari	100,0	100,0	100,0	100,0

Mamlakatimizda amalga oshirilayotgan ijtimoiy-iqtisodiy islohotlarda ham davlat maqsadli jamg'armalarining ahamiyati yuqori bo'lmoqda. Bu hol ular daromadlarining shakllanish ko'lamlarida yaqqol namoyon bo'ladi. Xususan, maqsadli jamg'armalar daromadlari konsolidatsiyalashgan byudjet daromadlarining o'rtacha 33,7 - 35,7 foizni tashkil qilgan.

2. 
   Davlat maqsadli jamg'armalari hamda Tiklanish va taraqqiyot
   jamg'armasi faoliyatining huquqiy asoslari va iqtisodiyotdagi roli
   

Davlat maqsadli jamg'armalari faoliyatining huquqiy asosini 2013-yilda qabul qilingan O'zbekiston Respublikasining Byudjet kodeksi va boshqa huquqiy- me'yoriy hujjatlar tashkil qiladi. Byudjet kodeksining 6-bobi, 36-moddasiga muvofiq davlat maqsadli jamg'armalariga quyidagilar kiradi.

			Davlat maqsadli jamg'armalari
	Г		O'zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi			\
			byudjetdan tashqari Pensiya jamg'armasi			/
	<		O'zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi			\
			Respublika yo'l jamg'armasi			/
	Z" \	Davlat mulkini xususiylashtirishdan tushgan mablag'lar jamg'armasi			\ )
-	/	O'zbekiston Respublikasining Bandlikka ko'maklashish davlat jamg'armasi			)
	z					\
		O'zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi byudjetdan tashqari
		Umumta'lim maktablari, kasb-hunar kollejlari, akademik litseylar va tibbiyot
		muassasalarini rekonstruktsiya qilish, mukammal ta'mirlash va jihozlash jamg'armasi
						)
/						\
		O'zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi Sug'oriladigan yerlarning
	<_		meliorativ holatini yaxshilash jamg'armasi			/
	<	O'zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi Oliy o'quv yurtlarining			\
			moddiy-texnika bazasini rivojlantirish jamg'armasi
						)

6. 
   rasm. Davlat maqsadli jamg'armalarining tasniflanishi¹⁹
   

Ammo, O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 18-martdagi PQ- 2847-sonli Qaroriga²⁰ muvofiq Moliya vazirligi huzuridagi byudjetdan tashqari Umumta'lim maktablari, kasb-hunar kollejlari, akademik liseylar va tibbiyot muassasalarini rekonstruktsiya qilish, mukammal ta'mirlash va jihozlash jamg'armasi va Oliy ta'lim muassasalarining moddiy-texnik bazasini rivojlantirish jamg'armasi negizida O'zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi byudjetdan tashqari Ta'lim va tibbiyot muassasalarining moddiy-texnika bazasini rivojlantirish jamg'armasi tashkil etildi. Shunga muvofiq mamlakatimizda bugungi kunda jami 6 ta davlat maqsadli jamg'armalari faoliyat yuritmoqda.

Zamonaviy talablar va xalqaro standartlarni hisobga olgan holda respublika ta'lim va tibbiyot muassasalarining moddiy-texnika bazasini tizimli asosda rivojlantirish hamda mustahkamlash, ularni eng ilg'or o'quv, tashxis va davolash uskunalari, axborot-kompyuter texnikasi bilan jihozlash, jamlanadigan mablag'lardan samarali foydalanishni ta'minlash maqsadida O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 24-avgustdagi PQ-3242-sonli Qarori²¹ qabul qilindi. Mazkun Qarorda Jamg'armaning asosiy vazifalari, daromadlarini shakllantirish manbalari belgilab berildi.

O'zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi byudjetdan tashqari Pensiya jamg'armasi fuqarolarning davlat pensiya ta'minoti, ijtimoiy nafaqalar to'lash, kompensatsiya to'lovlari va boshqa to'lovlar bo'yicha xarajatlarni moliyalashtirishga yo'naltiriladigan majburiy to'lovlar, badallar, shuningdek boshqa manbalardan tushadigan mablag'larni jamlaydi. Pensiya jamg'armasining yuqori boshqaruv organi Jamg'armaning Kuzatuv kengashidir.

O'zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi Respublika yo'l jamg'armasi majburiy to'lovlardan va boshqa manbalardan tushadigan mablag'larni jamlaydi, keyinchalik ulardan umumiy foydalanishdagi avtomobil yo'llari tarmog'ini rivojlantirish va takomillashtirish dasturlarini (loyihalarini) hamda ularning lozim darajadagi texnik holati va o'tkazish qobiliyatiga erishishga qaratilgan tadbirlarni moliyalashtirish uchun foydalaniladi. Respublika yo'l jamg'armasining yuqori boshqaruv organi Jamg'arma kengashidir.

Davlat mulkini xususiylashtirishdan tushgan mablag'lar jamg'armasi davlat aktivlarini xususiylashtirishdan va Byudjet Kodeksining 55-moddasida nazarda tutilgan boshqa manbalardan tushadigan, belgilangan tartibda taqsimlanadigan mablag'larni jamlaydi.

O'zbekiston Respublikasining Bandlikka ko'maklashish davlat jamg'armasi bandlik va aholini ijtimoiy muhofaza qilish sohasidagi xarajatlar moliyalashtirilishini ta'minlash uchun yagona ijtimoiy to'lovdan ajratmalar va Byudjet Kodeksining 56-moddasida nazarda tutilgan boshqa manbalardan tushadigan mablag'larni jamlaydi.

O'zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzurida byudjetdan tashqari ta'lim va tibbiyot muassasalarining moddiy-texnik bazasini rivojlantirish jamg'armasi umumta'lim maktablari, kasb-hunar kollejlari, akademik litseylar hamda tibbiyot muassasalarini rekonstruktsiya qilish va mukammal ta'mirlash, jihozlashga (to'liq jihozlashga) yo'naltiriladigan, Byudjet Kodeksining 57- moddasida nazarda tutilgan majburiy to'lovlar va boshqa manbalardan tushadigan mablag'larni jamlaydi.

O'zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi Sug'oriladigan yyerlarning meliorativ holatini yaxshilash jamg'armasi Byudjet Kodeksining 58- moddasida nazarda tutilgan va sug'oriladigan yyerlarning meliorativ holatini yaxshilashga doir dasturlarni (loyihalarni) hamda meliorativ obyektlarning lozim darajadagi texnik holatini ta'minlash bo'yicha tadbirlarni moliyalashtirishga, shuningdek meliorativ texnika olishga yo'naltiriladigan maqsadli moliyaviy resurslarni jamlaydi. Sug'oriladigan yyerlarning meliorativ holatini yaxshilash jamg'armasining yuqori organi Jamg'arma kengashidir.

Byudjetdan tashqari fondlar haqida gap ketganda shuni ta'kidlash lozimki, bu fondlar har doim ham davlatga tegishli bo‘lmaydi, jamiyat taraqqiyoti, ijtimoiy- iqtisodiy va ma'naviy ehtiyojlarning kengayishi jamiyat a'zolarining kengayib borayotgan turli xil ehtiyojlarini qondirishga qaratilgan nodavlat maqsadli fondlarining shakllanishi va rivojlanishiga turtki bo‘ldi. Maqsadli jamg‘armalarni quyidagi xususiyatlar bo‘yicha tasniflash mumkin (7-rasm).