Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti



Download 459,29 Kb.
bet8/19
Sana20.05.2023
Hajmi459,29 Kb.
#941439
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   19
Bog'liq
Shermatov Sardor qurs ishi

2. Tuproq va yer resurslari. Tuproqlar almashtirib bo'lmaydigan tabiiy boylik, moddiy boylikning asosidir. Erning barcha boshqa aholisi uchun oziq-ovqat va bioenergiya materialining asosiy manbai bo'lgan o'simliklarning rivojlanishi va mahsuldorligi ularga bog'liq. Tuproqlar barcha ishlab chiqarishning asosi, qishloq xo'jaligida esa asosiy ishlab chiqarish vositasi bo'lib xizmat qiladi. Xalq xo‘jaligining barcha tarmoqlarining faoliyati, jamiyat farovonligi tuproqlardan to‘g‘ri foydalanishga bog‘liq. Sayyoramizdagi quruqlikning ulushi taxminan 149 million km2 ni tashkil qiladi. Qishloq xoʻjaligi maydoni 19,4 mln km2.
Tuproq va yer resurslari ancha boy ekanligiga ishoniladi. Aslida, ularning katta qismi (taxminan 92 million km2) qishloq xo'jaligi uchun yaroqsiz, chunki u botqoqlar, o'rmonlar, butalar va kambag'al yaylovlar bilan ifodalangan sovuq iqlimda joylashgan. Rossiya hududining taxminan 40% ga yaqini permafrost mintaqalarida (arktika, tundra tuproqlari) joylashgan. Eng yaxshi erlar aholi punktlari, sanoat korxonalari, aerodromlar, yo'llar, quvurlar, aloqa liniyalari va boshqalar uchun deyarli butunlay yoki begonalashtirilgan. Rivojlanish uchun yer zaxiralari mavjud, ammo ularning sifati past. Ekin maydonlari umumiy yer maydonining 10,4% ni (Yer yuzasining 3% ga yaqini) tashkil qiladi. Aholi jon boshiga hisoblanganda sayyoramizda o‘rtacha 0,3 gektar ekin maydonlari to‘g‘ri keladi va bu maydon yil sayin qisqarib bormoqda. Qishloq xoʻjaligidan tashqari maqsadlar uchun, sanoat va qishloq xoʻjaligi chiqindilarini yoʻq qilish uchun yerga boʻlgan ehtiyoj muttasil ortib bormoqda. Er osti va ochiq usulda qazib olish natijasida tuproqlarning bevosita buzilishi mavjud. Tuproqlar suv va shamol eroziyasi ta'sirida vayron bo'ladi. Ikkilamchi sho‘rlanish, ishqorlanish, botqoqlanish, tuproqning og‘ir metallar, radionuklidlar, pestitsidlar va boshqa kimyoviy moddalar bilan ifloslanishi natijasida ham yer yo‘qotilishi ortib bormoqda. Anksiyete tuproqlarning kamayishi, noto'g'ri, muvozanatsiz foydalanish natijasida unumdorligining pasayishi tufayli yuzaga keladi. Bu tuproqlarning barchasi kompleks meliorativ ishlarni talab qiladi: drenajlash, sug'orish, tuzsizlantirish, ohaktoshlash, gipslash va eroziyaga qarshi kompleks chora-tadbirlar.

Download 459,29 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   19




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish