Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti



Download 459,29 Kb.
bet4/19
Sana20.05.2023
Hajmi459,29 Kb.
#941439
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19
Bog'liq
Shermatov Sardor qurs ishi

Resurslar tasnifi
Inson tomonidan qo'llaniladigan tabiatning barcha komponentlarini bir necha guruhlarga bo'lish mumkin. O'rnini bosish xususiyatiga ko'ra, ular bir-birini almashtiradigan va almashtirib bo'lmaydigan bo'lishi mumkin. Kelib chiqishiga qarab, ular quyidagilarga bo'linadi:

  • Mineral.

  • Suv.

  • Yer.

  • Biologik.

  • Iqlim.

Odatda ishlatiladigan sohaga ko'ra ular quyidagilarga bo'linadi:

  • Dam olish.

  • Qishloq xo'jaligi.

  • Sanoat.

  • Potentsial istiqbolli.

Tabiiy resurslarning barcha turlaridan uzoq vaqt davomida teng foydalanish mumkin emas va ulardan foydalangandan keyin ularni qayta tiklash mumkin emas. Bunga asoslanib, resurslar ajratiladi:

  • Yaroqsiz:

    • Qayta tiklanadigan (biologik).

    • Qayta tiklanmaydigan (er va mineral).

    • Nisbatan qayta tiklanadigan (ekin maydonlari, mintaqaviy suv resurslari, etuk o'rmonlar).

    • Tuganmas (iqlim, suv, quyosh energiyasi, shamol, oqayotgan suv).

Foydali qazilmalar
Mineral resurslar sanoatning asosidir. Ular har qanday davlat iqtisodiyotida muhim rol o'ynaydi. Mineral resurslar kelib chiqishi va ishlatilishiga ko'ra quyidagilarga bo'linadi:

  • Ruda (turli metallar).

  • Metall bo'lmagan (piritlar, boksitlar, qum, ohaktoshlar, qimmatbaho va yarim qimmatbaho toshlar va boshqalar).

  • Yoqilg'i va energiya (yoqilg'i sifatida ishlatiladigan neft, gaz, ko'mir, torf).

Rossiya, AQSh, Xitoy, Kanada, Braziliya, Janubiy Afrika, Avstraliya bu resurslarning xilma-xilligi bilan mashhur. Shu bilan birga, neft bugungi kunda eng muhim va talab qilinadigan xom ashyo hisoblanadi. Ushbu yoqilg'ining eng katta tasdiqlangan zaxiralari Venesuela, Saudiya Arabistoni, Kanada, Eron, Iroq, Quvayt, Birlashgan Arab Amirliklari va Rossiyada. Qora oltin konlari ko'pincha tabiiy gaz konlari bilan birga keladi.

Ruda mineral resurslari rangli, qora va qimmatbaho metallardir. Temir javhari eng ko'p terilganlardan biridir. 160 milliard jahon zaxirasining 20 foizga yaqini Braziliya va Rossiyaga tegishli. Ukraina, Xitoy, Hindiston, Avstraliya va AQSh ham uning konlari bo'yicha yetakchi hisoblanadi.Metall bo'lmagan minerallar turli maqsadlarda qo'llaniladi. Ulardan bezak va qurilish materiallari, o'g'itlar, tabiiy bo'yoqlar sifatida ishlatiladi. Ba'zi turlari zargarlik buyumlarida ishlatiladi. Qimmatbaho toshlar Hindiston, Janubiy Afrika, Rossiya, Tailand, Birma, Braziliya, Madagaskarda qazib olinadi.



Download 459,29 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish