Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti



Download 459,29 Kb.
bet9/19
Sana20.05.2023
Hajmi459,29 Kb.
#941439
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   19
Bog'liq
Shermatov Sardor qurs ishi

3. Suv resurslari. Suv eng muhim almashtirib bo'lmaydigan tabiiy boylik va hayotning asosiy tarkibiy qismlaridan biridir. Suvsiz inson faoliyati mumkin emas. Suv ko'plab ishlab chiqarish jarayonlarida qo'llaniladi, u arzon energiya manbai bo'lib xizmat qiladi, tovarlar suv orqali tashiladi, kundalik hayotda zarurdir. Suv resurslari - okeanlar, dengizlar, daryolar, muzliklardagi suvning umumiy ta'minoti, shuningdek, yer osti suvlari, tuproq va atmosfera namligi. Moddiy ishlab chiqarish nuqtai nazaridan suv resurslari - bu texnik jihatdan mavjud bo'lgan va jamiyat ehtiyojlarini qondirish uchun iqtisodiy jihatdan maqsadga muvofiq bo'lgan suv zaxiralari.
Yerdagi suv zahiralari 1,5 mlrd km3 (quruqlikda, taxminan 0,07%), chuchuk suv zahirasi atigi 28,3 mln km3, ya'ni. gidrosferaning umumiy hajmining taxminan 2% ni tashkil qiladi. Eng katta suv zahiralari tabiiy muzlarda to'plangan, kamroq (gidrosferaning umumiy hajmidan 0,016%) daryo va ko'llarning toza suvlariga to'g'ri keladi. Suv harakatda, doimo iste'mol qilinadi va tiklanadi.
Suv resurslaridan foydalanish xususiyatiga koʻra suvdan foydalanuvchilar (baliqchilik, suv transporti, yogʻoch xomashyosi, gidroenergetika va xalq xoʻjaligining suvdan foydalanadigan, lekin isteʼmol qilmaydigan boshqa tarmoqlari) va suv isteʼmolchilari (sanoat, qishloq xoʻjaligi va kommunal xoʻjaligi) ajratiladi.
Umuman olganda, Rossiyada chuchuk suv iste'moli (tabiiy manbalardan) qayta tiklanadigan resurslarning 6% ni, sanoat rivojlangan bir qator hududlarda esa 40% gacha. Qishloq xoʻjaligi, sanoat va kommunal xoʻjalik chuchuk suvning asosiy isteʼmolchilari hisoblanadi. Moskva kuniga 5,6,5,9 million m3 gacha ichimlik suvi iste'mol qiladi. Kundalik iste'mol bir kishi uchun taxminan 650 litrni tashkil qiladi, Parijda - 290 va Tokioda - 220 litr. 50 dan ortiq mamlakatlar chuchuk suvning keskin tanqisligini boshdan kechirmoqda. Masalan, Jazoir, Quvayt, Birlashgan Arab Amirliklari, Singapur import qilinadigan suv hisobiga yashaydi. Parijda, Londonda, Tokioda, Nyu-Yorkda toza suv yetarli emas.
Chuchuk suv tanqisligining asosiy sabablari aholi sonining ko'payishi; suvni ko'p talab qiladigan sanoatni kengaytirish; botqoqlarni quritish, o'rmonlarni kesish, o'tloqlarni haydash va boshqalar hisobiga daryolar oqimining kamayishi; suv havzalarining chorvachilik oqava suvlari, og'ir metallar, radionuklidlar, neft moylari, yuvish vositalari (sintetik sirt faol moddalar), pestitsidlar va turli mikroorganizmlar keladigan sanoat va kommunal korxonalarning oqava suvlari bilan ifloslanishi.
Chuchuk suvni tejash uchun aylanma va takroriy suv ta'minotiga o'tish, ishlab chiqarishning suv intensivligini kamaytirish, kimyo sanoatining texnologik jarayonlarida havo yoki havo-suv sovutishdan foydalanish maqsadga muvofiqdir.

Download 459,29 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   19




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish