O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti “mehnat ta’limi” kafedrasi

10-rasm. Metall qolip 
Kulrang choyanlarni metall qoliplarga kuyganda yuza qismi okarib qoladi. 
Natijada uni ishlash kiyishlashadi. Metall qoliplarni konstruktratsiyasi juda ham 
turlichadir. Oddiy quymalar uchun metall qoliplar ikki qismdan iborat bo’lib, 
yuqorigi va ostki qoliplar.(10-rasm.) 
1-qolip bo’shlig`i, 2- Gaz chiqaruvchi teshik, 3- Quyish sistemasi kanali, 4-Sterjen, 
5-Qovurg`a, 6-qolip bo’laklari. 
 
 
 
 
 Bosim ostida quyish.
 
Bu metodni moxiyati shundan iboratki, suyuq metall qoliplariga mashina 
porsheni yordamida bosim ostida 800-1000
atm yoki qisilgan havo bilan to’ldirishga 
asoslangan. 
Bunda quymani kuymoqdan tozalansa, mexaniq ishlov bermasdan ishlatish 
mumkin.
Hozirgi vaqtda bosim ostida avtomobillarni yupqa devorli detallari, samolyot, 
elektr mashinalarining detallari har-xil priborlar, radioapparat detallari va boshqalar 
kuyilmaokda. 

---

182 
Bu usul bilan rangli metall qotishmalari, Po’lat, o’tga chidamli, zanglamas 
Po’latlar. Murakkab Po’lat quymalarini oddiy usul bilan aniq o’lchamda olish qiyin. 
Chunki Po’latni kuyilish xususiyati yomon, bundpay detallar bosim ostida yaxshi 
qoyiladi. 
Bu usulda kuyilgan buyumlar o’lchamlari va shakllari aniq bo’ladi. Shu 
xususiyati bilan bosim ostida quyish keyingi vaqtlarda keng tarkalmoqda. Ammo bu 
usulni ikkita kamchiligi bo’lib, ular: 
1.
Qolip uchun juda qimmatbaxo legerlangan po’latlar kerak. 
2.
Quymalarni o’lchamlari, og`irligi, gabariti chegaralangan bo’ladi.
Bosim ostida quyish uchun ishlatiladigan mashinalar ikki xil bo’lib, metallni 
qolipga kompressorli hosil kilgan bosim kameraga qisilgan havo orkali beriladi va 
ikkinchi porshenli mashinalar (11-rasm.)