Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

 
Halqada bajariladigan mashqlar. 
  
Halqalar  boshqa  gimnastika  snaryadlaridan  farqli  o‘laroq  qimirlab  turadi. 
Halqada  tebranish  mashqlari  bajarilganda  gimnastikachining  og‘irlik  markazi 
halqalarning osma nuqtasidan o‘tadigan vertikal yuzalik bo‘yicha siljishga harakat 

---

qiladi. Bunda tananing har qanday nuqtalari parabolaga o‘xshash egri chiziqlarni   
hosil      qiladi,      chunki      harakatchan  halqalar      tebranishga  teskari  yo‘nalishda 
old-orqa yuzalikda harakatlanadi. 
Og‘irlik markazining bunday harakatlanishi halqada mashq bajarishning yana 
bir  xususiyatidan  dalolat  beradi.  YUqorigi  ho-latdan  pastki  vertikal  holata 
tushishda  (erkin  tushishda)  og‘irlik  markazi  pastga  harakatlana  borib,  pastki 
vertikaldan  o‘tayotanda,  amalda  juda  tez,  harakat  yo‘nalishini  qarama-qarshi 
yo‘nalishga almashtiradi. 
Bu  hol  turnikda  mashqlar  bajarishga  nisbatan  kaft  va  bar-moklarni 
bo‘quvchi muskullarga nagruzka kuchini bir necha bor oshiradigan kuchli siltanish 
sifatida seziladi. SHuning uchun halkada tebranganda vertikal holatdan uzilib ketish 
ehtimoli turnikka nisbatan bir qancha ko‘proq bo‘ladi. 
Kuch  talab  qiladigan  mashqlar  bu  snaryadda  yana  ham  katta  jismoniy 
kuchni  talab  qiladi,  chunki  u.o.m.  (umumiy  og‘irlik  markazi)  ning  vertikaldan  bir 
oz siljishi ham gimnastikachi harakatiga noaniqlik kiritadi. 
Halqada  tebranish  mashqlari  kamroq  zo‘r  berib,  harakatlarni  yaxshiroq  ijro 
etishni  talab  qiladi.  Bu  mashqlarda  og‘irlik  markazi  ayniqsa  tebranishlarning 
oxirgi  nuqtalarida  vertikaldan  ko‘prok  siljiydi.  Gimnastikachi  mashq  bajarish 
davomida  hech  qachon,  oxirgi  holatdan  tashqari,  muvozanat  holatida  bo‘lmaydi. 
SHuning  uchun  uning  noaniq  harakatlari  mashqni  umuman  bajara  olmaslikka  olib 
keladi.  Gimnastikachi  shunday  harakat  qilishi kerakki,  uning  mashqni  ijro  etishga 
qaratilan  barcha  harakatlari  mashq  oxirida  uni  muvozanat  holatiga  olib  kelsin. 
Muvozanat holati barcha vaziyatlarda shunday bo‘lishi kerakki, bunda o‘.o.m. u 
ham,  tayanch  nuqtasi  ham  (halqa)  halqalar  osilgan  nuqtadan  tushirilgan  bir 
vertikalda joylashsin. Halqada bajariladigan asosiy mashqlar: