O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti



Download 0,93 Mb.
Pdf ko'rish
bet13/42
Sana21.07.2021
Hajmi0,93 Mb.
#125572
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   42
Bog'liq
Sharqshunoslik

Pulga bo`lgan talab 

Har  kuni  pullar  yordamida  jamiyatda  iqtisodiy  resurlarning  taqsimlanishi 

amalga  oshiriladi.  Pul  tufayli  tovarlar  ishlab  chiqarish  sohasidan  savdo  sohasiga, 

keyinchalik  iste`mol  sohasiga  o`tadi.  Moliyaviy  bozorlarda  turli  xil  moliyaviy 

aktivlar  (qimmatli  qog`ozlar,  valyuta,  oltin)  pul  instrumenti  yordamida  sotiladi 

yoki  sotib  olinadi.  Turli  xil  motivlar  korxona  va  tashkilotlarni,  aholi,  davlatni 

o`zlarining  boyliklarining  ma`lum  bir  qismini  pul  ko`rinishida  saqlashlarini  talab 

etadi.  


Yuqorida  qayd  etib  o`tilgan  iqtisodiy  voqe`liklarning  sodir  bo`lishi  uchun 

iqtisodiyot  subyektlariga  pul  instrumenti  zarur  bo`ladi.  Shu  tarzda  xo`jalik 

operatsiyalarini  hamda  jamg`arishni  amalga  oshirish  uchun  pulga  bo`lgan  talab 

yuzaga keladi.  

Pulga  bo`lgan  talab  iqtisodiy  agent  (korxona,  tashkilot,  jismoniy  shaxs, 

davlat) ning yalpi boyligi (daromadi) ning bir qismi bo`lib, ma`lum iqtisodiy motiv 

(sabab) lar asosida uni pul ko`rinishida saqlab turishga bo`lgan ehtiyojdir. Umumiy 

ma`nado  pulga  bo`lgan  talab  bu  –  iqtisodiyotning  turli  sektorlarida,  shuningdek 

turli  moliyaviy  bozorlardagi  pul  zahiralariga  bo`lgan  talabdir.  Pulga  bo`lgan 

talabning ko`proq sezilarli subyekti sifatida ishlab chiqarish sohasi qaraladi, ccunki 

bu  sohaning  asosi  takror  ishlab  chiqarishni  tashkil  etish  asosida  yotadi.  Shunga 

qaramay,  davlat  ham  o`zining  harajatlari  va  jamg`armalari  uchun  pulga  bo`lgan 

talabning aktiv subyekti sifatida tan olinadi.  

Pulga bo`lgan talabning quyidagi turlari ajratib ko`rsatiladi: 

  Iste`mol ehtiyojlarini qondirish uchun. Bu talab uy xo`jaliklari tomonidan 



shakllanadi. 

  Investitsion xarakterga ega bo`lgan tovarlarni sotib olish uchun. Bu talab 



korxona va tashkilotlarga tegishli. 


26

 

 



  Jamg`armalarni shakllantirish uchun. Pulga bo`lgan talabning ushbu turi 

takror ishlab chiqarish hamda ijtimoiy omma tomonidan tadbiq etiladi. 

  Moliyaviy spekulyatsiya uchun.  Bu talab turli bosqichda iqtisodiyotning 



turli sektorlari orqali amalga oshiriladi

7



Pulga bo`lgan talab quyidagi sabablar asosida yuzaga keladi: 

  Transaktsion  sabab  –  iste`mol  va  ishlab  chiqarish  transaktsiyalar 



doirasida yuzaga keladi. 

  Ehtiyotkorlik  sabab  –  hamma  sohada  amalga  oshiriladi,  yanada 



ravshanroq jamg`armalarni shakllantirish doirasida ko`zga tashlanadi.  

  Spekulyativ sabab – moliyaviy spekulyatsiya miqyosida amal qiladi. 



Pulga  bo`lgan  talab  funktsiyasi  (tengligi)  talab  qiliniyotgan  pul  massasi  va 

asosiy  iqtisodiy  ko`rsatkichlar  o`rtasidagi  bog`liqlikni  o`zida  aks  ettiradi.  Bu 

funktsiyani qurish bo`yicha algoritmlar turli iqtisodiy  maktablarda turlicha hamda 

bugungi kunga qadar uni qurish bo`yicha yakdil qarorga kelinmagan. 




Download 0,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   42




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish