O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent Moliya instituti

 
Nazorat savollari: 
1. Nafaqa sug‗urtasining maqsadi nimadan iborat? 
2. Qo‗shimcha pensiya sug‗urtasining mazmunini tushuntirib bering? 
3. Fuqarolarning davlat pensiya ta‘minotiga doir qanday huquqlari mavjud? 
4. O‗zbekiston Respublikasidan tashqarida yashayotgan fuqarolarning 
pensiya ta‘minoti qanday tartibga solinadi? 
5. Qo‗shimcha pensiya sug‗urtasining sug‗urtasi hodisalari bo‗lib nimalar 
hisoblanadi? 
6. Qo‗shimcha pensiya sug‗urtasida shartnomani amal qilishi nechta davrga 
bo‗linidi? 
7. Qo‗shimcha pensiya sug‗urtasida qanday holatlarda sug‗urtalanuvchiga 
sug‗urta ta‘minotini to‗lash rad etiladi? 
8. Qo‗shimcha pensiya sug‗urtasida shartnomaning qanday shartlari 
mavjud? 
 

---

346 
GLOSSARIY 
A 
Abandon
- to‗liq miqdordagi sug‗urta summasini olish uchun 
sug‗urtalanuvchining sug‗urtalangan mol-mulkdan sug‗urtalovchining foydasiga 
voz kechishi (sug‗urtalangan kema nobud bo‗lganda, u xabarsiz yo‗qolganda, 
kema yoki yuk qaroqchilar tomonidan bosib olinganda). Odatda abandon 
to‗g‗risidagi ariza vokea-hodisa ro‗y bergandan keyin olti oy mobaynida berilishi 
kerak. Ayrim chet mamlakatlar qonunchiligida abandon sug‗urtalanuvchining bir 
tomonlama akti hisoblanadi. Faqat, Angliya qonunchiligida abandon uchun 
sug‗urtalovchining roziligi talab etiladi. 
Avariya komissari
- sug‗urta kompaniyasining vakolatiga ega bo‗lgan 
jismoniy yoki yuridik shaxs. Sug‗urtalangan kema yoki yuk bo‗yicha ko‗rilgan 
zararning tavsifi va miqdorini anikdaydi, hodisa ro‗y berganlik sabablarini 
o‗rganadi. Sug‗urta kompaniyasi avariya komissarining chet elda ham, mamlakat 
ichkarisida ham tayinlashi mumkin. Avariya komissarining yuridik manzili, telefon 
va faks rakamlari sug‗urta kompaniyasi tomonidan beriladigan sug‗urta polisida 
ko‗rsatiladi. Sug‗urtalanuvchi sug‗urta hodisasi ro‗y berishi zahoti avariya 
komissariga murojaat qilishi zarur. Avariya komissari mol-mulkning 
zararlanganlik darajasini aniqlaydi va sug‗urta kompaniyasining topshirigiga 
asosan, ko‗rilgan zararni qisman qoplashi mumkin. Avariya komissari bajarilgan 
ishlar to‗g‗risida sug‗urta kompaniyasi uchun avariya sertifikati tuzadi yoki unga 
yozma axborot tayyorlaydi.