O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent Moliya instituti

Avariya sertifikati
- sug‗urta hodisasi tufayli mol-mulk zararlanganda, 
ko‗rilgan zararning miqdori va tavsifini tasdiqlovchi xujjat. Avariya sertifikati 
avariya komissari (adjaster) tomonidan tuziladi va tegishli komissiya xaki hisobiga 
sug‗urtalanuvchiga taqdim etiladi. Avariya sertifikati sug‗urtalanuvchining 
sug‗urta qoplamasini olish to‗g‗risidagi arizasiga ilova etiladi va qoplamani 
to‗lashda sug‗urta kompaniyasiga asos bo‗lib xizmat qiladi. 
Agentlik bitimi 
- sug‗urtalovchi bilan tuzilgan topshirik shartnomasi
 
Addendum
- ilgari tuzilgan sug‗urta va qayta sug‗urtalash shartnomasiga 
tomonlarning o‗zaro bitimi bilan qo‗shimchalar kiritish. 
Adjaster
- sug‗urta hodisasi ro‗y berishi munosabati bilan sug‗urtalanuvchi 
tomonidan bildirilgan e‘tirozni tartibga solishda sug‗urta kompaniyasining 
(sug‗urta kildiruvchining) manfaatlarini ximoya etuvchi jismoniy yoki yuridik 
shaxs. U sug‗urtalanuvchi bilan unga to‗lanadigan sug‗urta qoplamasi miqdorini 
kelishishga xarakat qiladi. Adjaster sug‗urta hodisasini ro‗y berish sabablarini 

---

347 
o‗rganadi va tahlil etadi. Ushbu tahlil natijalari bo‗yicha sug‗urta kompaniyasiga 
ekspert xulosasini tuzadi hamda avariya komissari funksiyasini bajaradi. Adjaster 
vazifasini sug‗urta kompaniyasining tarkibiy bo‗limi yoki ixtisoslashgan tashkilot 
amalga oshirishi mumkin. 
Aktuariy
- lotin tilidan tarjima kilganda hisobchi degan ma‘noni bildiradi. 
Aktuar hisob-kitoblar nazariyasini o‗zlashtirib olgan sug‗urta matematikasi 
sohasidagi mutaxassis. U sug‗urta tariflarini hisoblash va metodologiyasini ishlab 
chiqish, uzoq muddatli sug‗urta turlari bo‗yicha sug‗urta zaxiralarini shakllantirish 
bilan bog‗liq hisob-kitoblarni amalga oshirish bilan shug‗ullanadi. Hozirgi paytda 
Angliyada aktuariylar instituti faoliyat ko‗rsatmoqda. Aktuariylarning xalqaro 
uyushmasi mavjud.