O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi toshkent temir yo'l muhandislari instituti

3.Yong’in havfi bo’yicha ishlab chiqarish tsehlarini kategoriyalari.

Yong’in havfi bo’yicha barcha tehnologik jarayonlarni quyidagi 5 kategoriyaga bo’lish mumkin:

А kategoriyasi- portlash va yong’in havfi bor. Bularga chaqnash harorati 28 ^oS gacha bo’lgan suyuqliklar saqlanadigan va ishlatiladigan tsehlar kiradi (benzin omborlari, neftni qayta ishlash zavodlari).
B kategoriyasi- portlash va yong’in chiqish havfi bor. Bularga chaqnash harorati 28 ^oS dan 16 ^oS gacha bo’lgan suyuqliklar saqlanadigan va ishlatiladigan tsehlar kiradi (neft mahsulotlari omborlari).
S kategoriyasi- Yong’in chiqish havfi bor. Bularga yonuvchan qattiq materiallar bilan ishlaydigan va chaqnash harorati 61 ^oS dan yuqori bo’lgan suyuqliklar saqlanadigan va ishlatiladigan tsehlar kiradi. (temir yo’l korhonalari).
D kategoriyasi- Bular qizigan, cho’g’langan va erigan holdagi moddalarning hamda gaz va suyuq holidagi yoqilg’ilar mavjud tsehlardir.
E kategoriyasi- Yonmaydigan materiallarni sovuq holida ishlov berish tsehlari kiradi.

4. 
   Yonish fazalari haqida tushunchalar.
   

1. 
   Chaqnash. Аgar sekin asta qizdirib borilayotgan suyuq yonilg’i ustiga alanga olib borilsa undan ajralib chiqayotgan bug’lari ma`lum bir haroratda ko’k alanga berib chaqnaydi va o’sha zahoti o’chadi. Аna shu haroratni shu moddaning chaqnash harorati deyiladi. Аjralib chiqqan gazning o’chib qolishiga sabab bu haroratda yonishni davom ettirishga bug’ ajralib chiqmasligidadir.
   
2. 
   Аlangalanish. Cuyuqlikni qizdirish davom ettirilsa, chaqnash haroratidan keyin uning qizishi orta brogan sari ajralib chiqayotgan gazlar miqdori ham orta boradi va shunday payt keladiki alanga olib kelinganda, gazlar chaqnaydi va yonishda davom etadi. Bu voqea sodir bo’lgan harorat alangalanish harorati deyiladi.
   
3.