O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi toshkent temir yo'l muhandislari instituti

«O‘zbekiston TEMIR YO‘LLARI» aksiYADorlik Jamiyati


TOSHKENT TEMIR YO‘L MUHANDISLARI INSTITUTI


“hayot faoliyati xavfsizligi” KAFEDRASI


«hayot faoliyati xavfsizligi »
FANIDAN
O’ Q U V–U S L U B I Y M A J M U A




1. O’QUV MATERIALLARI




Toshkent – 2018
«O‘zbekiston TEMIR YO‘LLARI» aksiYADorlik Jamiyati


TOSHKENT TEMIR YO‘L MUHANDISLARI INSTITUTI


“hayot faoliyati xavfsizligi” KAFEDRASI


«hayot faoliyati xavfsizligi»


FANIDAN


O’ Q U V–U S L U B I Y M A J M U A




1.1. MA’RUZALAR




Toshkent – 2018
1-MA’RUZA.
1-MODUL. Hayot faoliyati xavfsizligini nazariy asoslari.


1-Ma’ruza. Hayot faoliyati xavfsizligining nazariy asoslari
MA’RUZA REJASI:
Reja:
1.1. Fanning kelib chiqish tarixi, fanning tarkibi, fanning maqsad va vazifalari.
1.2. HFXning aksiomalari yoki uning istiqboli haqida.
1.3. Xayot havfsizligi to‘g‘risidagi ta’limot, yashash muhiti, texnosfera haqida tushuncha.
Tayanch so‘z va iboralar:
Xavf, xavfsizlik, faoliyat, sabab, monitoring, yashashmuhiti, texnosfera, biosfera, texnogenxavflar, antropogenxavflar, jarohat, zararliomillar, kasbiykasalliklar, modda, energiyavainformatsiyaoqimi.
Hayotiy faoliyat, yashash muhiti, komfort holat, yo‘l qo‘ysa bo‘ladigan holat, havflixolat, favqulodda xavfli holat, disografikportlash, urbanizatsiya, texnogen avariya va falokatlar.
Mavzuga oid asosiy muammolar:
1. Ma’lumki, oxirgi yillarda biosfera o‘rnini jadallik bilan texnosfera egallab bormoqda, bu insoniyatning yashash muhitining tobora yomonlashishiga olib kelmoqda. Buni oldini olish uchun odamzot nima qilishi kerak?
2. Ozon qatlamining yemirilishi, atmosfera havosining o‘rtacha haroratini tez sur’atlarda ko‘tarilib borishi, muzliklarning jadal erib borishi odamzot boshiga turli-tuman falokatlarni olib kelmoqda. Bundan qanday qutulish mumkin? Javobingizni izohlang. Odam bilan uning yashash muhiti orasidagi munosabatlarning buzilishi. “Odam – yashash muhiti” sistemasidagi xavfli va favqulodda xavfli holatlarni yaxshilash. Texnogen avariya va falokatlarni kamaytirish va bartaraf qilish muammolari.
Talabalar uchun identiv o‘quv maqsadlar:

1. 
   HFX fani haqida ma’lumot bera oladi.
   
2. 
   HFX fanining kelib chiqish tarixi va boshqa fanlar bilan bog‘liqligini izohlay oladi.
   
3. 
   Xavf, xavfsizlik, faoliyat, modda, energiya va informatsiya oqimlari, texnosfera haqida ma’lumot bera oladi.
   
4. 
   Yashash muhiti haqida ma’lumot bera oladi.
   
5. 
   “Odam – yashash muhiti” sistemasidagi komfort, yo‘l qo‘ysa bo‘ladigan, xavfli va favqulodda xavfli holatlarga baho bera oladi.
   
6. 
   Texnosferadagi texnogen avariya va falokat sabablarini tushuntirib bera oladi.