O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi toshkent temir yo'l muhandislari instituti

6-LABORATORIYA ISHI

OCHIQ VA YOPIQ TURDAGI SHAMOLLATISH USKUNALARINING

HAVO SО‘RISH SAMARADORLIGINI ANIQLASH
Ishning maqsadi: Ish zonasida normal sanitar-gigiyenik sharoitlarni yaratish uchun temir yo’l va temir yo’l sanoat korxonalarida qо‘llaniladigan sо‘ruvchi shkaf va sо‘ruvchi zontlarni texnik xarakteristikalari bilan talabalarni tanishtirish.

6.1.Umumiy ma’lumotlar

Ishlab chiqaruvchi xonalardagi zararli bug‘, gaz yoki changlarni bevosita ular ajralib chiqayotgan joydan mahalliy sо‘rib oluvchi moslamalar orqali tutib olish maqsadga muvofiqdir.

Shamollatishni bunday usulida havoning har bir kub metri umum almashuv shamollatishga nisbatan katta miqdordagi zararli moddalarni tashqariga chiqaradi, shuning uchun zarur bо‘lgan sanitar-gigiyenik samaradorlikka kam miqdordagi havo almashuvi hisobiga erishiladi.

Tikuvchilik, poyafzal, charm-attorlik, shuningdek temir yo’l va temir yo’l sanoat korxonalariga servis xizmat kо‘rsatish korxonalarida ochiq va yopiq turdagi mahalliy sо‘ruvchi shamollatish moslamalari keng qо‘llaniladi.

Yopiq turdagi mahalliy sо‘ruvchi shamollatish moslamalarida ajralib chiqayotgan zarali moddalarni manbaasi xonada alohida ihotalangan bо‘lib, pana joylarga joylashtiriladi. Bunday sо‘ruvchi shamollatish moslamalari ishonchli bо‘lib chiqarilayotgan havoni kam sarf bо‘lishini talab etadi. Ularga: sо‘ruvchi shkaflar, bо‘yovchi kameralar va changlanuvchi jihozlarni о‘rab turuvchi moslamalar kiradi.

Sо‘ruvchi shkaflarni loyihalashda sexga tashqaridan havo kirmasligini ta’minlash kerak.

Havo oqimi yopiq qutiga sо‘rilishining hisoblab aniqlanadigan tezligi quyidagicha ifodalanadi:

( 6.1)

bu yerda: -quti ichidagi zaryadsizlantirish, kg/m^2;

-og‘irlik kuchi tezlanishi-9,81/m/s²

-tirqish va tuynuklarning mahalliy qarshiligi koeffitsiyenti;

-Havoning solishtirma og‘irligi, kg/m³

Qutidan chiqayotgan kerakli havo xajmi quyidagicha hisoblanadi

L=3600WF m³/soat

bu yerda: F- qutidagi ishchi tirqishlarning va zichlanmagan joylarning yuzalarning yig‘indisi, m².

Sо‘rish tezligini tanlashda toksinlik konsentratsiyasini va ajralib chiqayotgan zararli moddalarning solishtirma og‘irligini hisobga olish kerak. Bu tezlik 0,3-0,5dan to 1,5-2,5 m/s gacha о‘zgarib turadi.

6.1-rasmda havo sо‘rish shkaflardan biri tasvirlangan.