O'zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta-maxsus ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat stomatologiya institute Buxoro filiali

Arterial 
gipertoniya 
klassifikatsiyasi. 
Nishon 
azolarni 
shikastlashi bo’yicha; 
AG I daraja
nishon azolar shikastlanmagan, faqat qon bosimi 
ko’tarilgan. 
AG II daraja
hech bo’lmaganda birta nishon a’zo shikastlangan 
bo’ladi (chap qorincha gipertrofiyasi, ko’zning to’r pardasi 
angiopatiyasi, proteinuriya yoki qonda kreatinin miqdorini oshishi, 
tomirlarda aterosklerotik pilakchalar rivojlanishi). 
AG III daraja
nishon a’zolarini kompleks shikastlanishi kuzatiladi. 
Yurakda-miokard infarkti, stenokardiya, yurak yetishmovchiligi. Bosh 
miyada-insult, gipertonik ensefalopatiya, miyada qon aylanishinining 

---

227 
buzilishi. 
Buyrakda-buyrak 
yetishmovchiligi, 
qon 
plazmasida 
kreatininning 2 mg% dan ko’payishi. Ko’z tibida-gemorragiya, ko’ruv 
nervi so’rg’ichida (soska) shish. Tomirlar tomonidan-yurakda 
qavatlanuvchi 
(rasslaivayushiy) 
anevrizm, 
yurakda 
aklyuzion 
shikastlanish kabi o’zgarishlar.

Qon bosimini balandligiga qarab; 
1. Meyoriy Q/B—140/90 mm. sim. ust. past. 
1.1 Meyoriy Q/B 140-159/90-94 mm.sim.ust.teng. 
1.2 Arterial gipertoniya 160/95 mm.sim.ust va undan baland 
Etiologiyasi bo’yicha 
1. Essentsial yoki birlamchi gipertoniya 
2. Simptomatik arterial gipertoniya 
Essentsial gipertoniyani uch darajasi tafovut qilinadi. 
I daraja funktsional Q/B 160-179/94-104 
II daraja (yurakda gipertrofiya, yurakda o’zgarish, buyrakda 
o’zgarish protein uriya), Q/B 180-200/105-114. 
III daraja (davolanishga rezistent, samarasiz va yurakda miokard 
infarkti, buyrak, miyada insult, ko’zda o’zgarish), Q/B 200-230/115-
129. Bundan oshsa gipertonik kriz hisoblanadi.