O'zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta-maxsus ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat stomatologiya institute Buxoro filiali

Pnevmoniyalar klassifikatsiyasi 
I. Kasalxonadan tashqari pnevmoniya 
II. Kasalxona ichi (gospital,nozokomial) pnevmoniya (48 soat 
ichida kasalxonada kasallansa) 
III. Aspiratsion pnevmoniya 
IV. Immunogenez buzilishi natijasida kelib chiqadigan pnevmoniya 

---

96 
O’pkadagi patomorfologik o’zgarishlar 4 bosqichda o’tadi.
I. Biologik faol moddalar tasirida o’pka kapilyarlari kengayib 
qonga to’lish (giperemiya) bosqichi. Bunda alveolalar orasidagi 
kapilyarlar kengayib, o’pka to’qimasida gipermiya paydo bo’ladi,
kapillyarlarning o’tkazuvchanligi oshishi natijasida alveolalar ichida
yallig’lanish eksudati to’planadi, 3 kun davom etadi.
II. Qizil jigarlanish bosqichida alveolalar va kichik

bronxlardagi eksudatga qon tomirlardan eritrotsitlar va oqsil

(fibrinogen) va boshqalar (xemotasis jarayoni kechadi (27-surat.)) 
o’tadi. Alveolalardan havo siqib chiqarilib, fibrin bilan to’ladi. Bu
bosqich 1-3 kun davom etadi.

27-surat.

Способствуют направленной миграции клеток в очаг воспаления: 
эозинофилов, нейтрофилов, макрофагов, лимфоцитов
Повреждение
паренхимы
легких
Повреждение
паренхимы
легких
Разрушение
эластической
ткани легких
Разрушение
эластической
ткани легких
Хронизация
процесса
Хронизация
процесса
Формирование
необратимых
изменений
Формирование
необратимых
изменений
 
III. Kulrang jigarlanish bosqichida eksudatda leykotsitlar
ko’payadi, kesib ko’rilganda kulrang jigarni eslatadi. Mikroskop
orqali tekshirilganda pnevmokokklarni fagotsitoz qilgan
neytrofillarni ko’rish mumkin. III bosqich -3- 6 kun davom etadi.
IV. Tuzalish bosqichi kasallikning 7-10 kunlarida boshlanadi. Bu
bosqichda alveola bo’shlig’idagi fibrinlar asta erib, alveoladagi
epiteliy to’qimasi ko’chib, ichida pnevmokokklari bor neytrofillarni
fagotsitoz qilgan makrofaglar bilan birgalikda bronx orqali chiqa
boshlaydi, eksudat sekin asta so’riladi. O’pka to’qimasi yumshayadi,
ammo elastiklik holatiga tezda qaytmaydi. Bu bosqichning davom
etish muddati yallig’langan sohaning kattaligiga, kasallik
qo’zg’atgan mikrobning virulentlik xususiyatiga bog’liq.
Xemotaksis omillari (leykotrienlar)
Eozinifil, neytrofil, makrofag va limfotsitlarni 
yallig’lanish o’chag’iga migratsiyasini taminlaydi