Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti

Tanqidiy fikrlashni rivojlantirish.
Ushbu usulda - bahsli savollarni 
yechish jarayonida ta’lim oluvchilarda tinglash, muloqot olib borish, turlicha 
fikrlarni taqqoslash, boshqa kishi taqdiriga befarq qaramaslik kabi xislatlar 
shakllana boradi, masalalarni yechish va tegishli hukm chiqarish, tahliliy 
fikrlash qobiliyatlari rivojlanadi, ma’lum ketma-ketlikda fikrlash, to‘g‘ri 
yechimlarni topish malakalari o‘zlashtiriladi. 
Ro‘y berayotgan voqelikni tanqidiy fikrlash asosida baholash quyidagi 
bosqichlardan iborat bo‘lishi mumkin: 
-
ta’lim oluvchining o‘z fikrini erkin ifodalashi. 
-
o‘z fikrini oydinlashtirish. 
-
ularning fikrlarini asoslanganligini tekshirish. 
-
boshqalar fikrini o‘rganish. 
-
o‘z holatini va o‘zgalar fikrini tahlil etish. 
-
muammo bo‘yicha yechim qabul qilish. 
Muammoli vazifalar.
Muammoli vazifalar ta’lim oluvchilarga muammoli 
vaziyatlarni va ularning faol bilish faoliyatini tashkil etishga asoslangan usuldir. 
U aniq vaziyatlarni tahlil qilish, baholash va keyinchalik qaror qabul qilishdan 
iboratdir. Bu usulning yetakchi funksiyalari quyidagilar:
 
a) didaktik: bilimlarni dolzarblashtirishga asoslangan; 
b) tarbiyaviy: kommunikativ ko‘nikmalarni shakllantirish; 
v) rivojlantiruvchi: tahliliy tafakkurni, alohida dalillar orqasidagi hodisa va 
qonuniylikni ko‘ra bilishni shakllantirish. 
Muammoli vazifalardan foydalanish usuli materialni dolzarbroq qilish, 
nazariyani amaliyot bilan bog‘lash imkonini beradi. Ushbu usul ta’lim 
oluvchilarning mustaqil ishlarini murakkablashtirishga, ilmiy tushunchalarni, 
amaliy ko‘nikma va malakalarni shakllantirish asosida yotgan u yoki bu 
materialni chuqur mantiqiy tahlil qilishga asoslangan. 
Muammoli vazifa hayotdan olingan dalillarni, ma’ruza va vaziyatni 
o‘rganishdan, alohida insonlar yoki tashkilotlarning manfaatlarini ko‘zlashdan 
iborat bo‘lishi mumkin. Lekin, har qanday vazifa ta’lim oluvchilarga taklif 
etilgan muammo ko‘rinishida bo‘lishi lozim.