O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti q. X. Abdurahmonov, sh. R. Xolmo‘minov

Taqqoslash usullari 
ham bayon usullari guruhiga kiradi. 
Taqqoslash quyidagi usullarda amalga oshiriladi: 
–
etalon usuli. 
Ushbu usulda korxonadagi eng yaxshi 
mutaxassislar etalon sifatida qabul qilinadi. Firma mutaxassislari faoli-
yati ana shu etalon hamkasblari mezonlariga taqqoslash asosida attes-
tatsiya qilinadi; 
–
matritsa usuli. 
Bu usulda mutaxassisning amaliy sifatlari u 
egallab turgan lavozim uchun talab qilinadigan sifatlarga taqqoslanib, 
attestatsiya qilinadi; 
–
erkin yoki majburiy tanlov usuli. 
Mazkur usulda ham attestat-
siya qilinayotgan mutaxassis sifatlari avvaldan belgilab qo‘yilgan 
talablarga taqqoslanadi; 
–
aralash usullar asosida ham bayon tamoyili yotadi. 
Lekin bu 
holda baholash miqdoriy ko‘rsatkichlar yordamida amalga oshiriladi.
Ularga quyidagilar kiradi: 
1. Baholarni jamlash usuli. 
Mutaxassisning baholangan sifatlari 
ballari yig‘indisi asosida attestatsiya xulosasi chiqariladi. 
2. Belgilangan 
guruhlar 
usuli. 
Attestatsiya 
qilinayotgan 
mutaxassislar namoyon etgan sifatlari bo‘yicha guruhchalarga 
bo‘linadi. Shundan so‘ng bu guruhchalardagi sifati quyi ball bilan 
baholangan mutaxassislar yuqori ball olgan mutaxassislar bilan 
almashtiriladi.
 
3. Test sinovlari. 
G‘arb davlatlarida keng tarqalgan usul. Hozirgi 
vaqtda O‘zbekistonda ham keng qo‘llanilmoqda. Bu usulda 
mutaxassislar test savollari javoblariga qarab attestatsiya qilinadilar.
 
Baholashning sun’iy miqdoriy usullari. 
Ularni qo‘llash orqali 
mutaxassis faoliyatining miqdoriy ko‘rsatkichlari to‘g‘risida muayyan 
darajada xolis xulosalar chiqarish mumkin. Bunday usullar guruhiga 

---

268 
quyidagilar kiradi: