O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti q. X. Abdurahmonov, sh. R. Xolmo‘minov

Baholashning miqdoriy usullari ( XX asr oxiri XXI asr boshi) 
Tartib bo‘yicha 
tasniflash tizimi 
Xodimlarni biror belgi bo‘yicha tabaqalash. 
Natija – tabaqa yig‘indisi 
Juft taqqoslash 
usuli 
Matritsalarni sifat musobaqalari kabi to‘ldirish. 
Har juftlikda 0 va 1 qo‘yiladi.
Balli baholash 
usuli 
Har bir ekspert bir hodimga maxsus shkala
bo‘yicha ball qo‘yadi 
Xodimning ham 
alohida sifatlarini, 
ham umuman 
o‘zini 
koeffitsiyentli 
baholash 
XX asr 20-yillarida mehnat unumdorligini 
oshirishda xodimlar ishtiroki darajasini aniqlash 
uchun qo‘llanila boshlangan. 70-yillarda rahbar va 
mutaxassis faoliyatini baholashda foydalanilgan. 
Hozir nodavlat tashkilotlarda qo‘llanilmoqda 
Baholash usuli 
Samarali va samarasiz faoliyatni belgilaydigan 
asosiy bayon etiladi. Bu xodimning qaysi 
sifatlarini takomillashtirishni aniqlashga xizmat 
qiladi 
Maqsadlar 
bo‘yicha baholash 
Xorijda eng ko‘p qo‘llaniladigan usul. U to‘rt 
asosiy tamoyilga asoslangan: 
–
aniq va ravshan maqsadlar qo‘yish; 
–
bu maqsdlarni asoslash va qabul qilishda
rahbarlar va xodimlarning birgalikdagi ishti-
roki;. 
–
qo‘yilgan maqsadlarni bajarish muddatlari 
chegaralarini belgilash; 
–
baholash natijalari bo‘yicha uzviy aloqa 
(rahbardan xodimga, xodimdan rahbarga ) 
 
10.6-jadvalning davomi

---

263 
Personalni baholashning noan’anaviy usullari keyingi 
10-15 
yil ichida qo‘llanila boshlandi. Shu sababli hozirgi vaqtgacha ularni 
tajriba usullari deb atashadi. Shunday bo‘lsa-da, personalni 
baholashning noan’anaviy usullari ko‘pgina kompaniya va 
firmalarda tobora keng ko‘lamda qo‘llanilmoqda. Ulardan eng 
ommalashgani “360° attestatsiya” nomini olgan. 
“360° attestatsiya” usulida xodim bevosita o‘z rahbari, o‘z 
hamkasblari va o‘ziga bo‘ysunadigan xodimlar tomonidan 
baholanadi. Attestatsiyani amalga oshirish yo‘llari (barcha 
attestatsiya qilinayotganlar bir xil formani to‘ldiradilar, xodimni 
hamkasblari va unga bo‘ysunuvchilar tomonidan baholash hay’atlari 
orqali amalga oshiriladi) ko‘p bo‘lishi mumkin. Lekin ularning 
mohiyati bitta: xodimni har taraflama (360° asosida) attestatsiya 
qilishni baholashdir.