O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti q. X. Abdurahmonov, sh. R. Xolmo‘minov

Personalni boshqarish fanining predmeti
korxona va tashkilot-
larning samarali faoliyat ko‘rsatishini ta’minlash va ishlovchilarning 
ehtiyojlarini qondirish maqsadida xodimlarga kerakli ta’sir ko‘rsatish 
bilan bog‘liq bo‘lgan bilimlar tizimidir. 
Ushbu kursni o‘rgatishdan maqsad talabalarga xodimlarni 
boshqarish ilmini amaliyotga qo‘llay biladigan darajada ko‘nikmalar 
hosil qilishdan iborat. U talabalarda ishlab chiqarishdan ko‘zlangan 
maqsadga erishishni ta’minlovchi xodimlarni boshqarish bo‘yicha 
nazariy va amaliy professional bilimlarni shakllantirishga yo‘naltiril-
gan. 
Personalni boshqarish 
fanining mazmuni korxona xodimlarini 

---

16 
boshqarish usullari va tamoyillarini; bu borada nazariy va amaliy 
masalalar tizimini; tashkiliy shakllarini ishlab chiqish va tatbiq etish 
jarayonlaridan iborat. 
Personalni boshqarish 
yoki 
personal menejmenti 
deyilganda ham 
alohida menejerlar, ham umuman boshqaruv butun apparatining 
faoliyat turlari, eng avvalo boshqaruv faoliyati tizimi tushuniladi. 
Korxona mehnat bozorida ishchi kuchi qidiradi, ammo ishlab 
chiqarishda aniq insonlar bilan o‘zaro munosabatda bo‘ladi. Shu sababli 
personalni boshqaruv funksiyasining ikki sohasi mavjuddir: 
1.
 
 Insonlarga rahbarlik qilish 
(yetakchilik).
 
2. Tahliliy ish. 
Bu hisob-kitob va tahliliy ishlar (personalga bo‘lgan 
ehtiyojni hisoblash, uning qiymatini aniqlash va tahlil etish, shtatlar 
jadvalini tuzish), shuningdek, personalga qo‘yiladigan talablarni ishlab 
chiqishdan iboratdir. 
Personalni boshqarish vazifalar ko‘lami va ular ijrosi muddatiga 
muvofiq quyidagi uch darajada amalga oshiriladi: 
1. Tezkor daraja. 
U bevosita personal mehnat faoliyati va 
personalni boshqarishning tegishli ta’sir ko‘rsatuvchi sohasini qamrab 
oladi. Ya’ni bu darajada personalni boshqarishning barcha funksiyalari 
– xodimlar to‘g‘risidagi ma’lumotlarni tahlil etishdan ular uchun sarf-
xarajatlar qiymatini aniqlashgacha bo‘lgan funksiyalar hamda 
personalga rahbarlik amalga oshiriladi.